Ouderen met gevoelens van eenzaamheid

Sla de grafiek Eenzaamheid bij ouderen 2019/2020 over en ga naar de datatabel

Bron: SHARE-studie (Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe), Wave 8

  • Het betreft hier het percentage mensen dat de vraag "Hoe vaak voelt u zich eenzaam?" beantwoordt met "vaak" (How much of the time do you feel lonely? Answer: Often).
  • Deze cijfers wijken af van de cijfers elders in dit onderwerp door een andere vraagstelling en door een andere onderzoekspopulatie.

In Noord-Europa minder eenzaamheid onder ouderen

In grote lijnen lijkt eenzaamheid minder voor te komen in Noord-Europese landen, zoals Nederland, dan in veel Zuid- en Oost-Europese landen (SHARE-studie, 2019/2020). Dit bleek al uit eerder onderzoek (Jylhä & Jokela 1990 Jylhä, M., Jokela, J., Individual Experiences as Cultural – a Cross-cultural Study on Loneliness Among the Elderly (1990) (Jylhä, M., Jokela, J., Individual Experiences as Cultural – a Cross-cultural Study on Loneliness Among the Elderly (1990)) ; Sundström et al. 2009 Sundström, G., Fransson, E, Malmberg, B, Davey, A., Loneliness among older Europeans (2009) (Sundström, G., Fransson, E, Malmberg, B, Davey, A., Loneliness among older Europeans (2009)) ; de Jong-Gierveld & van Tilburg 2010 de Jong-Gierveld, J.J., van Tilburg, T., The De Jong Gierveld short scales for emotional and social loneliness: tested on data from 7 countries in the UN generations and gender surveys (2010) (de Jong-Gierveld, J.J., van Tilburg, T., The De Jong Gierveld short scales for emotional and social loneliness: tested on data from 7 countries in the UN generations and gender surveys (2010)) ; Fokkema et al. 2012 Fokkema, T., Dykstra, PA, de Jong-Gierveld, J.J., Cross-national differences in older adult loneliness (2012) (Fokkema, T., Dykstra, PA, de Jong-Gierveld, J.J., Cross-national differences in older adult loneliness (2012)) ).  Verder is het later bevestigd door onderzoek waarin veel factoren zijn meegenomen die verschillen in eenzaamheid verklaren, zoals sociaaleconomische factoren en gezondheid (Fokkema et al. 2012 Fokkema, T., Dykstra, PA, de Jong-Gierveld, J.J., Cross-national differences in older adult loneliness (2012) (Fokkema, T., Dykstra, PA, de Jong-Gierveld, J.J., Cross-national differences in older adult loneliness (2012)) ). Een hoger welvaartsniveau en goede sociale zekerheidsvoorzieningen, zoals in Nederland, beschermen tegen eenzaamheid (Fokkema et al. 2012 Fokkema, T., Dykstra, PA, de Jong-Gierveld, J.J., Cross-national differences in older adult loneliness (2012) (Fokkema, T., Dykstra, PA, de Jong-Gierveld, J.J., Cross-national differences in older adult loneliness (2012)) ). Uit de grafiek blijkt dat in alle landen (betrokken bij de SHARE-studie) relatief meer vrouwen dan mannen eenzaam zijn, behalve in Denemarken.


Percentage scholieren dat zich eenzaam voelt

Sla de grafiek Eenzaamheid bij scholieren 2021/2022 over en ga naar de datatabel

Bron: Health Behaviour in School-Aged Children (HBSC) Study, 2023 (2021/22 international HBSC Health Behaviour in School-aged Children (Health Behaviour in School-aged Children) survey)

  • De volgorde is gebaseerd op het ongewogen totaal (jongens en meisjes samen)
  • De figuur is gebaseerd op de indicator 'Feeling lonely' (jongeren die zich meestal of altijd eenzaam voelen)
  • Van alle landen die deelnemen aan de HBSC-studie, worden in de grafiek alleen de EU Europese unie (Europese unie)-landen, plus Noorwegen, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk (VK) gepresenteerd.

Nederlandse 15-jarigen voelen zich minder eenzaam dan Europese leeftijdsgenoten

Nederland hoort tot de landen waar eenzaamheid het minst voorkomt van de landen die deelnemen aan de HBSC Health Behaviour in School-aged Children (Health Behaviour in School-aged Children)-studie.  De landen met het hoogste percentage 15-jarigen dat zich meestal of altijd eenzaam voelt zijn Engeland (Verenigd Koninkrijk), Polen en Letland. Denemarken heeft het laagste percentage eenzame 15-jarigen. 
Zie ook : Ervaren gezondheid | Internationaal en Mentale gezondheid | Internationaal


  • E.A. van der Wilk (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))