Bijna 165.000 soa-consulten bij Centra Seksuele Gezondheid

In 2022 zijn 164.715 consulten uitgevoerd bij de Centra Seksuele Gezondheid (CSG Centra Seksuele Gezondheid, in Nederland bestaan acht regio's voor de uitvoering van de regeling Aanvullende Seksuele Gezondheidszorg. (Centra Seksuele Gezondheid, in Nederland bestaan acht regio's voor de uitvoering van de regeling Aanvullende Seksuele Gezondheidszorg.)) in Nederland.  Bij CSG’s kunnen mensen met een grotere kans op soa Seksueel overdraagbare aandoeningen (Seksueel overdraagbare aandoeningen), zich gratis laten testen. Sinds augustus 2019 bieden deze centra ook zorg aan mannen die seks hebben met mannen (MSM Mannen die seks hebben met mannen (Mannen die seks hebben met mannen)) die een geneesmiddel krijgen dat hiv Human immunodeficiency virus (Humane Immunodeficiëntievirus) (Human immunodeficiency virus (Humane Immunodeficiëntievirus)) voorkomt (Pre-Expositie Profylaxe, PrEP Nationaal Pre-Expositie Profylaxe (PrEP) pilot programma gestart bij de Centra Sexuele Gezondheid voor personen die een hoog risico lopen op een hiv-infectie. (Nationaal Pre-Expositie Profylaxe (PrEP) pilot programma gestart bij de Centra Sexuele Gezondheid voor personen die een hoog risico lopen op een hiv-infectie.)). Deze groep wordt elke drie maanden getest op soa (MSM-PrEP pilot). De overige MSM-consulten vallen onder ASG Aanvullende Seksuele Gezondheidszorg-regeling (Aanvullende Seksuele Gezondheidszorg-regeling)-regeling en worden MSM–ASG genoemd.
In 20,7% van de consulten werd een of meer soa gevonden, met chlamydia als meest gediagnosticeerde soa (Kayaert et al. 2023Kayaert, L., Sarink, D., Visser, M., van Wees, D.A., Willemstein, I.J.M., Op de Coul, E.L.M., Alexiou, Z.W., de Vries, A., Kusters, J.M.A., van Aar, F., Götz, H.M., Vanhommerig, J.W., van Sighem, A.I., van Benthem, B.H.B., Sexually transmitted infections in the Netherlands in 2022, Bilthoven (2023)).

 

Vrouwen

Heteromannen

MSM-ASG

MSM-PrEP

Gender-diversen

Totaal

Aantal testen 62.883 27.947 44.318 27.892 1.675 164.715
Positieve testen (%) 19,5 22,9 22,6 18,1 20,9 20,7

Trend aantal consulten en psitieve testen

Sla de grafiek Aantal consulten en postieve testen bij Centra Seksuele Gezondheid 2013-2022 over en ga naar de datatabel

Bron: Centra Seksuele Gezondheid

  • MSM Mannen die seks hebben met mannen (Mannen die seks hebben met mannen) = Mannen die seks hebben met mannen
  • MSM–PrEP Nationaal Pre-Expositie Profylaxe (PrEP) pilot programma gestart bij de Centra Sexuele Gezondheid voor personen die een hoog risico lopen op een hiv-infectie. (Nationaal Pre-Expositie Profylaxe (PrEP) pilot programma gestart bij de Centra Sexuele Gezondheid voor personen die een hoog risico lopen op een hiv-infectie.) pilot zijn niet meegenomen. MSM in de PrEP pilot worden elke drie maanden getest op soa Seksueel overdraagbare aandoeningen (Seksueel overdraagbare aandoeningen). Hierdoor is het vindpercentage van deze groep niet vergelijkbaar met de vindpercentages bij consulten in de ASG Aanvullende Seksuele Gezondheidszorg-regeling (Aanvullende Seksuele Gezondheidszorg-regeling) regeling.
  • Het aantal genderdiverse personen is laag, daarom is deze groep niet meegenomen.

Percentage soa-diagnosen bij Centra Seksuele gezondheid stijgt

Het percentage bezoekers waarbij één of meer soa Seksueel overdraagbare aandoeningen (Seksueel overdraagbare aandoeningen) werd gevonden, is gestegen over de tijd: van 14,7% in 2013 naar  20,7% in 2022. Chlamydia blijft de meest voorkomende soa onder heteroseksuelen. Het aantal consulten bij CSG Centra Seksuele Gezondheid, in Nederland bestaan acht regio's voor de uitvoering van de regeling Aanvullende Seksuele Gezondheidszorg. (Centra Seksuele Gezondheid, in Nederland bestaan acht regio's voor de uitvoering van de regeling Aanvullende Seksuele Gezondheidszorg.)'s is sinds 2013 gestegen van 133.473 naar 164.715 consulten in 2022. Het aantal consulten is ten opzichte van 2021 gestegen met 19% (Kayaert et al. 2023Kayaert, L., Sarink, D., Visser, M., van Wees, D.A., Willemstein, I.J.M., Op de Coul, E.L.M., Alexiou, Z.W., de Vries, A., Kusters, J.M.A., van Aar, F., Götz, H.M., Vanhommerig, J.W., van Sighem, A.I., van Benthem, B.H.B., Sexually transmitted infections in the Netherlands in 2022, Bilthoven (2023)).

Vanwege COVID-19 zijn in 2020 en 2021 minder mensen getest bij de CSG's. Alleen mensen met het hoogste risico werden getest. Dit resulteerde in een lager aantal consulten en een hoger vindpercentage in 2020 en 2021.


Naar schatting 316.900 soa-gerelateerde consulten bij de huisarts

Het totale aantal soa Seksueel overdraagbare aandoeningen (Seksueel overdraagbare aandoeningen)-gerelateerde (infecties (137.700) en ‘angst voor soa’ (179.200)) episodes dat bij de huisarts werd geregistreerd in 2021 is ruim het dubbele van het aantal bij de Centra Seksuele Gezondheid, met naar schatting 316.900 episodes (28,0 per 1.000 personen). Dit is een afname van 2% ten opzichte van 2020 (324.100 episodes). Het aantal soa-gerelateerde episodes per 1.000 inwoners daalde onder personen met leeftijd 15-24 jaar (44,3 in 2020 en 42,5 in 2021) en daalde licht onder personen met leeftijd 25-64 jaar (25,1 in 2020 en 24,7 in 2021) (Kayaert et al. 2023Kayaert, L., Sarink, D., Visser, M., van Wees, D.A., Willemstein, I.J.M., Op de Coul, E.L.M., Alexiou, Z.W., de Vries, A., Kusters, J.M.A., van Aar, F., Götz, H.M., Vanhommerig, J.W., van Sighem, A.I., van Benthem, B.H.B., Sexually transmitted infections in the Netherlands in 2022, Bilthoven (2023)).


  • M. Visser (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • H. Giesbers, red. (RIVM)