Aantal abortussen relatief laag in Nederland

Vergeleken met andere Europese landen is het aantal abortussen per 1.000 levendgeborenen in Nederland laag. De verschillen tussen de landen zijn groot en variëren van 330 per 1.000 levendgeborenen in Bulgarije tot 3 in Polen. Er zijn geen internationaal vergelijkbare cijfers van het abortuscijfer (het aantal zwangerschapsafbrekingen per 1.000 vrouwen in de leeftijd 15-44 jaar). 

Wetgeving en praktijk rond abortus verschillen binnen Europa

Wetgeving en praktijk rond abortus verschillen sterk per land (FIOM 2018FIOM, Abortus blijvend onderwerp van discussie (2018)). Binnen Europa is abortus vaak onder voorwaarden toegestaan. Van oudsher (overwegend) katholieke landen hebben over het algemeen strengere abortuswetgeving dan veel andere Europese landen. Zo was Ierland in 2013 het één na laatste land binnen de Europese Unie dat abortus legaliseerde, al was dit onder de voorwaarde dat het leven van de vrouw in gevaar moet zijn. In Polen is abortus toegestaan als de vrouw in gevaar is of als de vrouw zwanger is als gevolg van incest of verkrachting. In de praktijk zijn er in Polen echter ook vrouwen die wel aan deze voorwaarden voldoen, maar desondanks geen arts vinden die de abortus wil uitvoeren. Zij weigeren op religieuze gronden de behandeling uit te voeren (FIOM 2018FIOM, Abortus blijvend onderwerp van discussie (2018)). Malta is het enige land met een absoluut abortusverbod.

Veel vrouwen wijken voor abortus uit naar het buitenland

Naar schatting wijken jaarlijks duizenden Poolse vrouwen uit naar Duitsland, Slowakije, Oostenrijk of Nederland voor een abortus (FIOM 2018FIOM, Abortus blijvend onderwerp van discussie (2018)). Het percentage vrouwen dat uit het buitenland naar Nederland komt voor een abortusbehandeling schommelde tot 2016 rond de 13% van alle zwangerschapsafbrekingen. Sindsdien was er een daling zichtbaar. In 2021 is 9,5% van de abortusbehandelingen in Nederland uitgevoerd bij vrouwen die in het buitenland wonen (FIOM, 2022). Dat aantal ligt iets hoger dan in 2020. De stijging wordt hoogstwaarschijnlijk veroorzaakt doordat de abortuswetgeving in een aantal andere Europese landen (waaronder Polen) in de afgelopen jaren strikter is geworden. Door de reisbeperkingen tijdens de coronapandemie waren de effecten hiervan nog niet zichtbaar in 2020. De meeste buitenlandse vrouwen die in Nederland een abortusbehandeling ondergaan zijn afkomstig uit Duitsland en Polen. Met name onder Poolse vrouwen is een flinke stijging te zien van 266 in 2019 naar 308 in 2020 (FIOM, 2022).