In het kort
-
Gezondheidsvaardigheden: informatie over gezondheid kunnen begrijpen en gebruiken
-
Ruim eenderde van de volwassenen heeft onvoldoende of beperkte gezondheidsvaardigheden
-
Aandeel met onvoldoende of beperkte gezondheidsvaardigheden hoogst onder mensen met alleen basisonderwijs of een vmbo (Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs)-diploma
Wat zijn gezondheidsheidsvaardigheden?
Gezondheidsvaardigheden zijn de vaardigheden van mensen om informatie over gezondheid te verkrijgen, te begrijpen, te beoordelen en te gebruiken bij het nemen van gezondheidsgerelateerde beslissingen (Sørensen et al., 2012 (Sørensen, K., Van den Broucke, S., Fullam, J., Doyle, G., Pelikan, J., Slonska, Z., Brand, H., Consortium Health Literacy Project European, (HLS-EU), Health literacy and public health: a systematic review and integration of definitions and models (2012))
). Daarbij gaat het zowel om cognitieve vaardigheden (het denkvermogen) als om deze vaardigheden om te zetten in gedrag (het doenvermogen) (Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, 2017 (Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, Weten is nog geen doen. Een realistisch perspectief of zelfredzaamheid., Den Haag (2017))
). Mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden hebben vaak meer moeite met zelfmanagement van hun gezondheid (bijvoorbeeld met medicatie- en zorggebruik) en hebben vaak een slechtere gezondheid (World Health Organization, 2022 (World Health Organization, Health literacy development for the prevention and control of noncommunicable diseases: volume 1: overview (2022))
, Visscher, 2023 (Visscher, B., Towards tailored medication self-management: Needs of and support for patients with limited health literacy, Utrecht (2023))
).
Een deel van de mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden is laaggeletterd: zij beheersen de taal of talen die ze spreken niet goed. Mensen die laaggeletterd zijn hebben moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Laaggeletterden hebben vaak ook beperkte gezondheidsvaardigheden. Bij het onderwerp Gezondheidsvaardigheden op VZinfo.nl beperken we ons tot cijfers en duiding over gezondheidsvaardigheden.
- T. Jansen - van Eijndt (RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
- E.M. Zantinge, red. (RIVM)