Wijzigingsdatum 17-02-2025

Percentage wachttijden voor polikliniek langer dan de Treeknorm

Indicatorwaarde

Percentage

49,1

Verslagjaar: 2024

Trend

3-jarige trend
 2022   
2024

Stijgende trend; ongunstig; niet getoetst er is geen statistische toets uitgevoerd om te bepalen of sprake is van een statistisch significant verschil (er is geen statistische toets uitgevoerd om te bepalen of sprake is van een statistisch significant verschil )

Interpretatie indicator

Alle instellingen voor medisch specialistische zorg zijn verplicht om elke twee weken de wachttijden voor electieve medisch specialistische zorg op hun website te publiceren. Zorgaanbieders en zorgverzekeraars hebben afspraken gemaakt over maximaal aanvaardbare wachttijden in de zorg. Deze wachttijden worden Treeknormen genoemd. De Treeknorm voor poliklinische zorg is 4 weken. De indicator is een samenvattende maat voor het totaal van alle aanbieders die een selectie van specifieke behandelingen uitvoeren, zowel poliklinische als klinische. Het geeft een indruk van de algemene trend in wachttijden, en laat zien of het totale aanbod van medisch specialistische zorg passend is bij de vraag naar deze zorg.

Trend

Sla de grafiek Trend wachttijd tot poliklinisch consult medisch specialistische zorg langer dan de Treeknorm over en ga naar de datatabel

Bron: Mediquest (2010 - 2018), NZa (vanaf 2019)

  • De wachttijden van 2021 zijn enkel gebaseerd op wachttijden gemeten van augustus 2021 t/m december 2021 vanwege een verandering in de methode. 
  • Door meerdere veranderingen van de bron en methode zijn de percentages van 2010-2018, 2019-2020 en 2021-2024 niet goed met elkaar te vergelijken.
  • Het uitvragen van de wachttijd voor psychiatrie is gestopt per 1 juli 2023. Vanaf 2024 wordt psychiatrie dus niet meer meegenomen in deze trend. 

 

Gemiddelde per specialisme

Sla de grafiek Gemiddelde wachttijden polikliniek per specialisme over en ga naar de datatabel

Bron: NZa

  • Wachttijden betreffen ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra
  • Zie Zorgkaartnederland voor de meest actuele wachttijden

Verantwoordingstabel wachttijden polikliniek

 

Toelichting

Volledige naam indicator

Percentage wachttijden tot een poliklinisch consult medisch specialistische zorg langer dan de Treeknorm.

Bron

Wachttijdenonderzoek, Mediquest (t/m juli 2018); Wachttijdenregistratie NZa (vanaf 2019).

Berekening

 Teller: aantal wachttijden voor een eerste poliklinisch consult langer dan de Treeknorm.
Noemer: totaal aantal wachttijden voor een eerste poliklinisch consult.
Toelichting bij de berekening

De wachttijden worden door zorginstellingen tweewekelijks vastgesteld. De wachttijd is het aantal dagen tussen het moment dat de patiënt van buiten de instelling een afspraak maakt voor de polikliniek tot het moment dat de patiënt terecht kan. Hierbij wordt gekozen voor de derde mogelijkheid in het afsprakenregister in de actuele situatie. Elke zorgaanbieder berekent per locatie en per (sub)specialisme de wachttijd.

De indicator ‘Percentage wachttijden langer dan de Treeknorm’ betreft het percentage wachttijden tot een eerste poliklinisch consult van alle zorgaanbieders, dat de Treeknorm van 4 weken overschrijdt.

De berekening van de indicator ‘Gemiddelde wachttijden polikliniek' is in twee stappen tot stand gekomen:

  1. Per instelling en (sub)specialisme wordt elke twee weken de wachttijd bepaald; als een instelling meerdere locaties heeft waar het (sub)specialisme wordt aangeboden, wordt een gemiddelde genomen over die locaties.
  2. Er wordt per (sub)specialisme een landelijke gemiddelde wachttijd berekend door de wachttijden van alle instellingen en alle 2-wekelijkse metingen te middelen.

Zorgaanbieders die poliklinieken georganiseerd hebben rond subspecialismen kunnen wachttijden publiceren voor subspecialismen, bijvoorbeeld voor vaatchirurgie (binnen het hoofdspecialisme chirurgie). Zorginstellingen die specialistische zorg aanbieden die onder geen van de subspecialismen valt, registreren de wachttijd onder het hoofdspecialisme. Die wachttijden zijn dus wel meegenomen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de wachttijd tot een consult met een chirurg in een hand- en polscentrum, wat geregistreerd wordt onder het hoofdspecialisme chirurgie.
Inclusie/exclusie

Inclusie: alle instellingen die medisch specialistische zorg bieden (ziekenhuizen of ZBC’s). 

Exclusie:  acute zorg.

Interpretatie

Alle instellingen voor medisch specialistische zorg zijn verplicht om elke twee weken de wachttijden voor electieve medisch specialistische zorg op hun website te publiceren.  Zorgaanbieders moeten wachttijden aanleveren volgens de regeling NR/REG-2421 (vanaf 1 januari 2024). Tot juli 2023 gold de regeling NR/REG-2127 en vanaf 1 juli 2023 tot en met 31 december 2023 moesten de zorgaanbieders de wachttijden aanleveren volgens de regeling NR/REG-2315.

Zorgaanbieders en zorgverzekeraars hebben afspraken gemaakt over maximaal aanvaardbare wachttijden in de zorg. Deze wachttijden worden Treeknormen genoemd. De Treeknorm voor poliklinische zorg is 4 weken. De indicator is een samenvattende maat voor het totaal van alle aanbieders die een selectie van specifieke behandelingen uitvoeren, zowel poliklinische als klinische. Het geeft een indruk van de algemene trend in wachttijden, en laat zien of het totale aanbod van medisch specialistische zorg passend is bij de vraag naar deze zorg.
Kantekening De omvang van het specialisme en de zorgaanbieder (in termen van hoeveelheid personeel, voorzieningen zoals bedden of productie) worden in deze indicator niet meegewogen. De wachttijd van een kleine afdeling in een perifeer ziekenhuis heeft evenveel invloed op deze indicator als een grote afdeling in een universitair medisch centrum. Daarnaast is deze indicator ongevoelig voor de duur van de wachttijd boven of onder de Treeknorm. Bij een Treeknorm van 4 weken maakt het voor de uitkomst van de indicator niet uit of een zorgaanbieder een wachttijd heeft van 1 dag of 3,5 weken (beide onder de norm). Ook een wachttijd van 5 weken of 10 weken maakt geen verschil (beide boven de norm).
COVID-19 toelichting In 2020 werden door de COVID-19-crisis in april en mei minder wachttijden aangeleverd (30% minder in april, 35% minder in mei). In juni stabiliseerde dit weer en  vanaf juli waren de aanleveringen weer ongeveer op het oude niveau. Ook werden de wel aangeleverde wachttijden mogelijk verstoord door de coronacrisis.

Toelichting bij de referentiewaarde

 De Treeknorm bedraagt 4 weken (28 kalenderdagen). De Treeknorm bedraagt 4 weken (28 kalenderdagen). De bijbehorende norm dat 80% van de burgers binnen 3 weken terecht moet kunnen, kan niet berekend worden omdat het voor instellingen voor medisch-specialistische zorg niet verplicht is de benodigde gegevens hiervoor aan te leveren aan de NZa (regeling NR/REG-2421).

Jaar

2024

  • S. Brukx (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • R. Gijsen (RIVM)
  • C. Hendriks (RIVM)