Werkgebonden ziektelast
Sla de grafiek Ziektelast door arbeid naar geslacht 2018 over en ga naar de datatabelBron: RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)
- Som van de afzonderlijke arbeidsrisico’s telt niet op tot totalen in verband met afronding en mogelijke overlap met andere arbeidsrisico’s.
Werkgebonden ziektelast is 4,6% van de totale ziektelast in Nederland
Voor 2018 heeft het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) de ziektelast (De ziektelast wordt uitgedrukt in Disability Adjusted Life Years (DALY) en is opgebouwd uit het aantal verloren levensjaren (door vroegtijdige sterfte), en het aantal jaren geleefd met gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld een ziekte), gewogen voor de ernst hiervan (ziektejaarequivalenten).) door arbeid geschat op 4,6% van de totale ziektelast in Nederland. Dat komt neer op ruim 237.800 DALY (Disability Adjusted Life Years. Maat voor ziektelast ('burden of disease') in een populatie; opgebouwd uit het aantal verloren levensjaren (door vroegtijdige sterfte), en het aantal jaren geleefd met gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld een ziekte), gewogen voor de ernst hiervan …)'s. De effecten van ongunstige arbeidsomstandigheden op de ziektelast zijn in dezelfde orde van grootte als milieufactoren (4,0%). De ziektelast van de werkzame beroepsbevolking betreft bijna 63% van de totale werkgerelateerde ziektelast. De overige 37% van de totale werkgerelateerde ziektelast bevindt zich in de gepensioneerde bevolking. Omgevingsfactoren (waaronder blootstelling aan stoffen) zorgen voor de grootste arbeidsgerelateerde ziektelast (63,5%), de ziektelast door fysieke en psychische factoren is vergelijkbaar (respectievelijk 18,6% en 17,8% van de totale arbeidsgerelateerde ziektelast). De ziektelast voor mannen is groter dan voor vrouwen, doordat mannen meer gezondheidsverlies hebben door arbeidsomgevingsfactoren (zoals blootstelling aan stoffen). Ondanks de ziektelast door ongunstige arbeidsomstandigheden is werken over het algemeen goed voor de gezondheid.
Meer informatie
Werkgebonden ziektelast: fysieke belasting
Sla de grafiek Ziektelast van fysieke arbeidsbelasting 2018 over en ga naar de datatabelBron: RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)
- Som van de afzonderlijke arbeidsrisico’s telt niet op tot totalen in verband met afronding en mogelijke overlap met andere arbeidsrisico’s.
- Betreft alleen fysieke arbeidsbelasting die leidt tot aandoeningen van het bewegingsapparaat en niet tot andere aandoeningen.
Veel gezondheidsverlies door fysieke werkbelasting
In 2018 leidde fysieke werkbelasting tot ruim 44.000 DALY (Disability Adjusted Life Years. Maat voor ziektelast ('burden of disease') in een populatie; opgebouwd uit het aantal verloren levensjaren (door vroegtijdige sterfte), en het aantal jaren geleefd met gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld een ziekte), gewogen voor de ernst hiervan …)’s gezondheidsverlies in de beroepsbevolking. Dit is 18,6% van de totale arbeidsgerelateerde ziektelast (De ziektelast wordt uitgedrukt in Disability Adjusted Life Years (DALY) en is opgebouwd uit het aantal verloren levensjaren (door vroegtijdige sterfte), en het aantal jaren geleefd met gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld een ziekte), gewogen voor de ernst hiervan (ziektejaarequivalenten).) (0,9% van de totale ziektelast in Nederland). Hoge fysieke arbeidsbelasting als herhaalde bewegingen en zware lasten tillen behoren tot de fysieke arbeidsrisico’s die de meeste ziektelast veroorzaken. Mannen hebben iets meer gezondheidsverlies door fysieke werkbelasting dan vrouwen doordat zij vaker werkzaamheden verrichten die fysiek belastend zijn.
Meer informatie
Werkgebonden ziektelast: belasting door omgeving
Sla de grafiek Ziektelast van arbeidsbelasting door omgeving 2018 over en ga naar de datatabelBron: RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)
- Som van de afzonderlijke arbeidsrisico’s telt niet op tot totalen in verband met afronding en mogelijke overlap met andere arbeidsrisico’s.
Veel meer gezondheidsverlies bij mannen door omgevingsfactoren
In 2018 zorgden omgevingsfactoren voor 2,9% van de totale ziektelast (De ziektelast wordt uitgedrukt in Disability Adjusted Life Years (DALY) en is opgebouwd uit het aantal verloren levensjaren (door vroegtijdige sterfte), en het aantal jaren geleefd met gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld een ziekte), gewogen voor de ernst hiervan (ziektejaarequivalenten).) in Nederland (en 63,5% van de arbeidsgerelateerde ziektelast). Dit komt neer op ongeveer 151.000 DALY (Disability Adjusted Life Years. Maat voor ziektelast ('burden of disease') in een populatie; opgebouwd uit het aantal verloren levensjaren (door vroegtijdige sterfte), en het aantal jaren geleefd met gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld een ziekte), gewogen voor de ernst hiervan …)'s. Er zijn meerdere belastende omgevingsfactoren die zorgen voor gezondheidsverlies. In 2018 leidde vooral de blootstelling aan gevaarlijke stoffen op de werkplek tot veel gezondheidsverlies in de totale (werkende en gepensioneerde) beroepsbevolking (1,9% van totale ziektelast in Nederland). Mannen verloren bijna twee keer zoveel DALY's als vrouwen. Blootstelling aan chemische, allergische en biologische stoffen zorgt niet alleen voor veel ziektelast door COPD (Chronic obstructive pulmonary disease (Chronische obstructieve longziekten)) en longkanker, maar ook door astma, coronaire hartziekten, contacteczeem, huidkanker en allergische rinitis. Daarnaast zorgt blootstelling aan lawaai voor bijna 21.000 DALY’s gezondheidsverlies. De hoge ziektelast in de categorie 'overig' wordt onder andere veroorzaakt door straling en nachtwerk.
Meer informatie
Werkgebonden ziektelast: psychosociale belasting
Sla de grafiek Ziektelast van psychosociale arbeidsbelasting 2018 over en ga naar de datatabelBron: RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)
- Som van de afzonderlijke arbeidsrisico’s telt niet op tot totalen in verband met afronding en mogelijke overlap met andere arbeidsrisico’s.
- Betreft alleen psychosociale arbeidsbelasting als oorzaak voor psychische aandoeningen en niet voor andere aandoeningen zoals hart- en vaatziekten.
Meeste psychosociale ziektelast door hoge werkdruk
In 2018 leidde psychische werkbelasting tot ruim 42.000 DALY (Disability Adjusted Life Years. Maat voor ziektelast ('burden of disease') in een populatie; opgebouwd uit het aantal verloren levensjaren (door vroegtijdige sterfte), en het aantal jaren geleefd met gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld een ziekte), gewogen voor de ernst hiervan …)’s gezondheidsverlies in de totale beroepsbevolking. Dit is 0,8% van de totale ziektelast (De ziektelast wordt uitgedrukt in Disability Adjusted Life Years (DALY) en is opgebouwd uit het aantal verloren levensjaren (door vroegtijdige sterfte), en het aantal jaren geleefd met gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld een ziekte), gewogen voor de ernst hiervan (ziektejaarequivalenten).) in Nederland (en 17,8% van de arbeidsgerelateerde ziektelast). Met name hoge werkdruk zorgde voor veel gezondheidsverlies bij zowel mannen als vrouwen. Traumatische ervaringen en lage autonomie behoren tot de psychische arbeidsrisico’s die daarna meeste ziektelast veroorzaken.
Meer informatie
- P.E.D. Eysink (RIVM)
- W.E. Hooftman (TNO)
- S.N.J. van den Bossche (TNO)
- T. Hulshof, red. (RIVM)