Allergenen en irriterende stoffen veroorzaken contacteczeem

Contacteczeem (ook wel contact dermatitis genoemd) is een huidaandoening die ontstaat als reactie op contact met bepaalde stoffen, al dan niet in combinatie met zonlicht. Door dit contact kunnen roodheid, jeuk, blaasjes, schilfering en kloven ontstaan (NCvB 2019NCvB, Kerncijfers beroepsziekten 2019, Amsterdam (2019)). Er wordt voornamelijk onderscheid gemaakt tussen twee soorten contacteczeem die ook in combinatie kunnen optreden; allergisch contacteczeem en irritatief contacteczeem. Allergisch contacteczeem ontstaat doordat het immuunsysteem een reactie veroorzaakt als een persoon in contact komt met een stof waar al eerder contact mee is geweest. Irritatief contacteczeem (ook wel ortho-ergisch eczeem genoemd) wordt veroorzaakt doordat een bepaalde stof de huid direct beschadigt.

Huidreactie afhankelijk van lengte en frequentie van contact

Of en hoe heftig de reactie optreedt is sterk afhankelijk van hoe vaak en hoe lang er contact is met de huid. Maar ook de sterkte van de irriterende stof, luchtvochtigheid en temperatuur (Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venerologie 2013Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venerologie, Richtlijn Contacteczeem, Utrecht (2013)). Er bestaan miljoenen stoffen die contacteczeem veroorzaken, daarom is het bijna onmogelijk om alles te vermijden (Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venerologie 2013Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venerologie, Richtlijn Contacteczeem, Utrecht (2013)). Allergenen die vaak gemeld worden zijn conserveermiddelen voor stoffen op waterbasis (in bijvoorbeeld zeep, verf en schoonmaakmiddelen), rubberversnellers (in handschoenen), geurstoffen, epoxyharsen (bij bijvoorbeeld monteurs), kappersproducten, chroom in cement, nikkel en metaalbewerkingsstoffen. Veelvoorkomende irriterende factoren en stoffen zijn vocht, nat werk, droge lucht, handenalcohol, shampoos, schuurmiddelen en oplosmiddelen (NCvB 2019NCvB, Kerncijfers beroepsziekten 2019, Amsterdam (2019)).

Meer informatie

• Definities
• Bronverantwoording
• Beroepsziekten

Contacteczeem heeft een negatieve invloed op de kwaliteit van leven

Contacteczeem is geen levensbedreigende aandoening, maar heeft wel gevolgen voor het dagelijks leven van de patiënt. Doordat het vaak op het werk ontstaat door (herhaaldelijk en langdurig) contact met bepaalde stoffen heeft het gevolgen voor hoe iemand zijn/haar werk kan uitvoeren. Het vermijden van contact met de veroorzakende stof (mogelijk met behulp van beschermingsmiddelen) is de voornaamste behandeling van contacteczeem omdat langdurige gebruik van de medicatie (bijvoorbeeld corticosteroïden) niet geadviseerd wordt (Bains et al. 2019Bains, SN., Nash, P, Fonacier, L, Irritant Contact Dermatitis. (2019); Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venerologie 2013Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venerologie, Richtlijn Contacteczeem, Utrecht (2013)). Verschillende studies geven aan dat het hebben van contacteczeem negatieve impact heeft op de kwaliteit van leven van mensen, maar ook op het uitvoeren van hun werkzaamheden en ziekteverzuim (Boonchai et al. 2020Boonchai, W, Charoenpipatsin, N, Winayanuwattikun, W, Phaitoonwattanakij, S, Sukakul, T, Assessment of the quality of life (QoL) of patients with dermatitis and the impact of patch testing on QoL: A study of 519 patients diagnosed with dermatitis. (2020); Kadyk et al. 2003Kadyk, DL., McCarter, K, Achen, F, Belsito, DV., Quality of life in patients with allergic contact dermatitis. (2003); Kalboussi et al. 2019Kalboussi, H., Kacem, I., Aroui, H., Maalel, EO., Maoua, M., Brahem, A., Guedri, ES., Chatti, S., Ghariani, N., Mrizak, N., Impact of Allergic Contact Dermatitis on the Quality of Life and Work Productivity. (2019); Lampel & Powell 2019Lampel, HP., Powell, HB., Occupational and Hand Dermatitis: a Practical Approach. (2019); Skoet et al. 2003Skoet, R., Zachariae, R., Agner, T., Contact dermatitis and quality of life: a structured review of the literature. (2003)). Het hebben van contacteczeem op de handen heeft hierop een grote invloed (Lampel & Powell 2019Lampel, HP., Powell, HB., Occupational and Hand Dermatitis: a Practical Approach. (2019)). 

Meer informatie

• Beroepsziekten
• Kwaliteit van leven