Tabel: Bronnen bij de cijfers over schizofrenie
| Bron | Indicator in VZinfo | Gepresenteerde populatie VZinfo | Meer informatie |
|---|---|---|---|
| Netherlands Mental Health Survey and Incidence Study-2 (NEMESIS-2) | Prevalentie schizofrenie | Nederlandse bevolking 18 tot en met 65 jarigen | NEMESIS-2 |
| Nivel Zorgregistratie eerste lijn | Jaarprevalentie | Nederlandse bevolking | Nivel Zorgregistratie eerste lijn (NZR) |
| DBC (Diagnose Behandeling Combinatie. Een DBC geeft het geheel van activiteiten van de behandelaar weer (bijvoorbeeld vormen van diagnostiek, behandeling, begeleiding, et cetera) voortvloeiend uit de zorgvraag van de patiënt.) Informatie Systeem (DIS (Diagnostic Interview Schedule)) van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) | DBC-gefinancierd zorgtraject (De zorg die wordt geleverd vanaf het moment dat iemand zich met een zorgvraag bij een medisch specialist meldt. In dit zorgtraject worden alle uitgevoerde zorgactiviteiten vastgelegd die in het kader van diagnostiek en behandeling worden uitgevoerd. ) | Nederlandse bevolking | DBC Informatie Systeem |
| Kosten van Ziektenstudie | Kosten van zorg voor schizofrenie | Nederlandse bevolking | Kosten van Ziekten |
Incidentie en prevalentie van schizofrenie moeilijk te bepalen
De informatie over de prevalentie (Het aantal gevallen of personen met een bepaalde ziekte op een bepaald moment (punt-prevalentie), ooit in het leven (lifetime prevalentie) of in een bepaalde periode, bijvoorbeeld per jaar (periode-prevalentie), absoluut of relatief.) en het aantal nieuwe gevallen van schizofrenie in Nederland is onvolledig, onder meer vanwege het grote aantal mensen met schizofrenie dat op straat leeft of is opgenomen. Deze mensen zijn niet meegenomen in bevolkingsonderzoek, wat een onderschatting van het werkelijke aantal mensen met schizofrenie veroorzaakt. Naast cijfers over de omvang van schizofrenie uit bevolkingsonderzoek (onder de bevolking tussen de 18 tot 65 jaar), is er informatie beschikbaar over het aantal mensen dat met de diagnose schizofrenie geregistreerd staat bij de huisarts. Daarnaast zijn er gegevens beschikbaar over het aantal mensen dat een behandeling voor schizofrenie ontvangt in de GGZ (Geestelijke gezondheidszorg). Ook deze cijfers geven op zichzelf geen volledig beeld van het aantal mensen met schizofrenie in Nederland.
Schizofrenie in bevolkingsonderzoek NEMESIS-2
Voor het bepalen van de prevalentie van schizofrenie is gebruikgemaakt van het bevolkingsonderzoek NEMESIS-2. Dit onderzoek is gebaseerd op een steekproef van 6.646 mensen uit de algemene Nederlandse bevolking. Het betrof enkel mensen uit zelfstandige huishoudens, met als gevolg dat mensen die in instellingen verbleven niet werden meegenomen. Bij de steekproef werd tussen 2007 en 2009 een psychiatrisch interview afgenomen met behulp van de CIDI (Composite international diagnostic interview). Wanneer er sprake was van psychotische symptomen, werd een aanvullend interview afgenomen met behulp van de SCID (Structured Clinical Interview for DSM (Diagnostic and statistical manual of mental disorders) disorders). Op basis van de SCID werd de diagnose gesteld met behulp van de criteria van de DSM (Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Classificatie voor psychische stoornissen. De DSM is ontwikkeld onder verantwoordelijkheid van de American Psychiatric Association.)-IV.
De prevalentie van schizofrenie omvat ook de verwante stoornissen schizofreniforme stoornis en schizoaffectieve stoornis, omdat een verdere uitsplitsing niet kon worden gemaakt. Dezelfde respondenten zijn tussen 2010 en 2012 nogmaals benaderd voor follow-up deelname (de Graaf et al. 2010 (de Graaf, R., ten Have, M. M., Dorsselaer, S., De psychische gezondheid van de Nederlandse bevolking. NEMESIS-2: Opzet en eerste resultaten, Utrecht (2010)) ).
Huisartsenregistratie van schizofrenie
Ter bepaling van de prevalentie en het jaarlijkse aantal nieuwe gevallen van schizofrenie (huidige situatie en trends) zijn gegevens gebruikt van de Nivel Zorgregistraties eerste lijn. De gebruikte ICPC (International Classification of Primary Care)-1-code voor schizofrenie is P72.
Meer informatie over het schatten van morbiditeit op basis van gegevens uit huisartsenregistraties is te vinden in Gebruik van huisartsenregistraties voor schattingen morbiditeit.
CBS Doodsoorzakenstatistiek
De sterftecijfers zijn afkomstig van de CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) Doodsoorzakenstatistiek. Het betreft hier sterfgevallen met schizofrenie als onderliggende doodsoorzaak (De ziekte of de gebeurtenis die aan de basis ligt van een aaneenschakeling van gebeurtenissen die tot de dood leidt. ) (ICD-10 (International Classification of Diseases, tenth revision)-code F20).
DBC Informatie Systeem (DIS) van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)
Voor het schatten van het aantal mensen dat in de GGZ een behandeling voor schizofrenie ontving, is gebruik gemaakt van Diagnose Behandel Combinaties (DBC's). DBC’s leveren informatie over de diagnose en behandeling die een patiënt krijgt binnen een vastgestelde periode. Hiermee vormen ze de basis voor de declaratie van geleverde zorg bij zorgverzekeraars. Om deze reden dragen ze bij aan een schatting van het aantal mensen met schizofrenie in Nederland.
In de tabel zijn zowel personen weergegeven waarvoor de te selecteren diagnose de belangrijkste (primaire) diagnose was, als personen waarvoor deze diagnose als primaire óf nevendiagnose was geregistreerd.
Patiënten met schizofrenie die langer dan één jaar zijn opgenomen in een gespecialiseerde instelling of patiënten in de forensische psychiatrie, zijn niet in de DBC-gegevens meegenomen. Mensen met schizofrenie die enkel zorg ontvangen in de basis GGZ vallen ook buiten de DBC-systematiek.