Jaarlijks ruim 1.000 nieuwe gevallen van aangeboren hartafwijkingen
In de periode 2013-2017 kwamen naar schatting jaarlijks gemiddeld 1.030 nieuwe gevallen van aangeboren afwijkingen van het hartvaatstelsel voor bij pasgeborenen. Dat is 60 per 10.000 levendgeborenen. Daarvan worden er 330 als ernstig aangeduid. Een deel van deze afwijkingen komt voor bij kinderen met een andere aangeboren afwijking. Zo heeft 40% van de kinderen met downsyndroom (Downsyndroom (trisomie 21) is een aangeboren aandoening. Iemand met downsyndroom heeft van een bepaald chromosoom (chromosoom 21) geen twee maar drie exemplaren in elke cel. ) ook een aangeboren hartafwijking, waarvan een kwart ernstig. Omdat aangeboren hartafwijkingen ook later in het leven kunnen worden ontdekt, is het jaarlijkse aantal nieuwe gevallen van een aangeboren hartafwijking waarschijnlijk hoger.
Ventrikelseptumdefect meest voorkomende aangeboren hartafwijking
Een ventrikelseptumdefect is de meest frequent optredende aangeboren hartafwijking. Aangeboren hartafwijkingen maken ongeveer een kwart uit van alle nieuwe gevallen van aangeboren afwijking in Nederland.
Tabel: Geboorteprevalentie aangeboren hartafwijkingen. 5-jaarsgemiddelde over de periode 2013-2017.
Type afwijking | Per 10.000 levend geborenen | Jaarlijks aantal afwijkingen |
---|---|---|
Alle hartafwijkingen | 60 | 1.030 |
Alle ernstige hartafwijkingen | 19 | 330 |
Ventrikelseptumdefect | 32 | 560 |
Atriumseptumdefect | 6 | 110 |
Pulmonaire klepafwijkingen | 5 | 90 |
Coarctatio van de aorta | 3 | 55 |
Transpositie van de grote vaten | 4 | 70 |
Tetralogie van Fallot | 2 | 30 |
Aortaklep stenose | 3 | 35 |
Hypoplastisch linkerhart | 1 | 20 |
Totaal aangeboren afwijkingen | 230 | 3.900 |
Bron: Eurocat (2019)
- Jaarlijks aantal: Er is hier aangenomen dat er jaarlijks in Nederland 175.000 kinderen geboren worden.
Geboorteprevalentie van aangeboren hartafwijkingen 1991-2017
Sla de grafiek Geboorteprevalentie van aangeboren hartafwijkingen 1991-2017 over en ga naar de datatabelBron: Eurocat (2019)
- vijfjaarsgemiddelde: bijvoorbeeld 2017 in de grafiek betreft het gemiddelde van de periode 2013-2017.
Geen duidelijke trend in aantal aangeboren hartafwijkingen
De geboorteprevalenties van aangeboren hartafwijkingen vertonen voor de jaren tussen 2005 en 2017 geen duidelijke trend. Het aantal ernstige gevallen lijkt constant. De geboorteprevalentie van ventrikel septum defekt, de meest frequent ontdekte aangeboren hartafwijking vertoont eenzelfde trend als het totaal van alle hartafwijkingen. Het aandeel hartafwijking dat tegelijk optrad met een genetische aandoening, zoals bijvoorbeeld downsyndroom (Downsyndroom (trisomie 21) is een aangeboren aandoening. Iemand met downsyndroom heeft van een bepaald chromosoom (chromosoom 21) geen twee maar drie exemplaren in elke cel. ) nam ook af.
Verschillende factoren van invloed op het voorkomen van aangeboren hartafwijkingen
Ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op het toe- of afnemen van het aantal aangeboren hartafwijkingen:
- Echoscopische screening (zoals de SEO (structureel echoscopisch onderzoek (20 wekenecho)) en de Down screening) leiden tot vroegtijdige opsporing van (ernstige) aangeboren hartafwijkingen, deels gevolgd door abortus. Dit verklaart een deel van de recente daling aan de sterfte aan aangeboren hartafwijkingen van nuljarigen in Nederland. Een verdere toename van de deelnamegraad aan de screeningen kan leiden tot een daling van het aantal kinderen met een aangeboren hartafwijking.
- Door verbeterde behandelingsmethode is met name de kans op overleving na het eerste jaar toegenomen (van der Bom et al. 2012 (van der Bom, T, Bouma, BJ., Meijboom, FJ., Zwinderman, A. H., Mulder, B. J. M., The prevalence of adult congenital heart disease, results from a systematic review and evidence based calculation. (2012)) ; Irving & Chaudhari 2012 (Irving, CA., Chaudhari, MP., Cardiovascular abnormalities in Down's syndrome: spectrum, management and survival over 22 years. (2012)) ).
-
Door een verdere toename van het gebruik van IVF (In Vitro Fertilisatie. Methode waarbij eicellen door middel van een punctie uit de eierstokken van de vrouw worden gehaald en buiten het lichaam worden bevrucht (reageerbuisbevruchting). Daarna worden de bevruchte eicellen in de baarmoeder geplaatst met als doel een zwangerschap tot stand te brengen.)-technieken kan het aantal kinderen met een aangeboren hartafwijking toenemen.
- P.W. Achterberg (RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
- C. Deuning (RIVM)