Percentage vrouwen uit de doelgroep dat binnen 15 maanden na uitnodiging deelneemt aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

Indicatorwaarde

Percentage

45,7

Verslagjaar: 2022

Trend

3-jarige trend 
2020   
2022

Dalende trend; ongunstig; niet getoetst er is geen statistische toets uitgevoerd om te bepalen of sprake is van een statistisch significant verschil (er is geen statistische toets uitgevoerd om te bepalen of sprake is van een statistisch significant verschil)

Interpretatie indicator

Met het bevolkingsonderzoek kunnen voorstadia van baarmoederhalskanker worden opgespoord. De doelgroep van dit onderzoek bestaat uit vrouwen tussen de 30 en 60 jaar (en in sommige gevallen 65 jaar of ouder). Door deze vroege signalering kan de incidentie Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief. (Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief.) van baarmoederhalskanker worden teruggedrongen en door vroeg ingrijpen (behandeling van voorstadia en vroege stadia), kan mogelijk sterfte worden voorkomen.  De indicator geeft informatie over de effectiviteit van de uitnodiging voor de screening. Hoe meer deelnemers, hoe meer nieuwe gevallen en overlijdensgevallen er kunnen worden voorkomen. Alleen wanneer een substantieel deel van de doelgroep bereikt wordt, mag worden verwacht dat het programma ook zijn doel haalt (gezondheidswinst door een bevolkingsonderzoek) en kosteneffectief is. De deelnamegraad geeft bovendien een indicatie van de mate van acceptatie van de procedure bij de doelgroep.

Internationaal

Sla de grafiek Deelname bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker 2021 over en ga naar de datatabel

Bron: OECD Health Statistics

* De uitvoering van screeningprogramma's vertonen grote variate tussen landen. Deze internationale vergelijking moet daarom met voorzichtheid worden geïnterpreteerd. 

  • De frequentie van screening varieert per land deze is; 1, 2, 3 of 5 jaar.
  • De leeftijd van de doelgroep varieert per land: begin varieert van 20 - 30 jaar, laatste oproep van 54 - 70 jaar.
  • Alleen Finland heeft dezelfde frequentie en oproepleeftijd als Nederland.
  • Chili telde in de berekening alleen collectief verzekerden mee (ongeveer 74% van de bevolking).
  • De peildatum waarop de deelname wordt vastgesteld varieert.

Trend

Sla de grafiek Deelname bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker over en ga naar de datatabel

Bron: Bevolkingsonderzoek Nederland

  • Voor het deelnamepercentage na 27 maanden is de peildatum van 2022 nog niet bereikt (1 april 2024).
  • Vanaf 2022 worden in sommige gevallen ook personen van 65 jaar of ouder uitgenodigd. Hierdoor was de situatie in 2022 niet direct vergelijkbaar met die van voorgaande jaren.

Verantwoordingstabel

 

 Toelichting

Volledige naam indicator

Percentage vrouwen uit de doelgroep dat deelneemt aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker.

Bron

Monitor Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker 2022 (Bevolkingsonderzoek Nederland); OECD Health Statistics
Overige bronnen ScreenIT, het informatiesysteem waarin gegevens over het bevolkingsonderzoek worden geregistreerd, beheerd door de screeningsorganisatie Bevolkingsonderzoek Nederland.

Berekening

Teller: aantal vrouwen uit de doelgroep dat deelneemt aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker (na 15, 27 maanden)
Noemer: totaal aantal verstuurde uitnodigingen voor deelname aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

Interpretatie

Met het bevolkingsonderzoek kunnen voorstadia van baarmoederhalskanker worden opgespoord. Door deze vroege signalering kan de incidentie Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief. (Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief.) van baarmoederhalskanker worden teruggedrongen en door vroeg ingrijpen (behandeling van voorstadia en vroege stadia), kan mogelijk sterfte worden voorkomen.  De indicator geeft informatie over de effectiviteit van de uitnodiging voor de screening. Hoe meer deelnemers, hoe meer nieuwe gevallen en overlijdensgevallen er kunnen worden voorkomen. Alleen wanneer een substantieel deel van de doelgroep bereikt wordt, mag worden verwacht dat het programma ook zijn doel haalt (gezondheidswinst door een bevolkingsonderzoek) en kosteneffectief is. De deelnamegraad geeft bovendien een indicatie van de mate van acceptatie van de procedure bij de doelgroep.

Sinds 1 januari 2017 is het vernieuwde bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker ingevoerd. Het primaire uitstrijkje wordt nu eerst getest op aanwezigheid van hoog-risico HPV Humaan papilloma virus (Humaan papilloma virus) (hrHPV Hoogrisico-typen Humaan Papillomavirus (Hoogrisico-typen Humaan Papillomavirus)). Pas als er hrHPV gevonden is, wordt hetzelfde uitstrijkje getest op cytologische afwijkingen. Het uitnodigingsbeleid is afhankelijk van de leeftijd en de eerdere hrHPV-uitslag. Personen van 45 en 55 worden alleen uitgenodigd voor een screening als ze 5 jaar eerder niet hebben deelgenomen of een positieve hrHPV-uitslag hebben ontvangen. Personen van 65 jaar worden uitgenodigd als ze 5 jaar eerder hrHPV-positief waren, maar niet zijn doorverwezen naar een gynaecoloog. Een volledige screeningsronde duurt 5 jaar. Deelname wordt op verschillende momenten gepeild, waaronder na 15 en 27 maanden na aanvang van het uitnodigingsjaar (1 januari). 

Bij de internationale vergelijking moet er rekening mee worden gehouden dat er grote verschillen zijn in de screeningsprogramma's tussen landen (in o.a. frequentie en leeftijd van de doelgroep). De internationale vergelijking moet daarom met voorzichtigheid worden geïnterpreteerd. De Nederlandse doelgroep zijn vrouwen tussen de 30 en 65 jaar. In veel andere landen heeft de doelgroep een ander leeftijdsinterval; sommige landen nodigen uit vanaf 20 jaar, en sommige landen nodigen uit tot 70 jaar.

Toelichting bij de referentiewaarde

De referentiewaarde is de 'acceptabele waarde' die door het EU Europese unie (Europese unie)-rapport 'Against cancer - Cancer Screening in the European Union (2017)' wordt gehanteerd. Voor baarmoederhalskanker is dit 70%. 

  • S. Brukx (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • R. Gijsen (RIVM)
  • C. Hendriks (RIVM)