Nivel Zorgregistraties eerste lijn: chronische aandoeningen en multimorbiditeit

Selectie van 109 chronische aandoeningen

De  prevalentie Het aantal gevallen of personen met een bepaalde ziekte op een bepaald moment (punt-prevalentie), ooit in het leven (lifetime prevalentie) of in een bepaalde periode, bijvoorbeeld per jaar (periode-prevalentie), absoluut of relatief. (Het aantal gevallen of personen met een bepaalde ziekte op een bepaald moment (punt-prevalentie), ooit in het leven (lifetime prevalentie) of in een bepaalde periode, bijvoorbeeld per jaar (periode-prevalentie), absoluut of relatief.) van chronische aandoeningen en multimorbiditeit is berekend op basis van de registraties van huisartspraktijken die deelnemen aan de Nivel Zorgregistraties eerste lijn. Hierbij is een selectie gemaakt van 109 chronische aandoeningen met ieder een eigen  ICPC International Classification of Primary Care (International Classification of Primary Care)-1-code (zie tabel).

Voor een toelichting op de berekening van de prevalentie van aandoeningen verwijzen wij naar de website van het Nivel: Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Methoden - Incidentie/prevalentie.

Selectie van 109 chronische aandoeningen, inclusief ICPC-1-codes.

Gezondheidsmonitor Volwassenen: chronische ziekten en multimorbiteit

Cijfers over chronische ziekten zijn van 2012 niet te vergelijken met die van 2016 en 2020 vanwege wijziging in vraagstelling. In 2012 werden ziekten gevraagd doormiddel van onderstaande lijst. 

• een beroerte, hersenbloeding of herseninfarct
• een hartinfarct;
• een andere ernstige hartaandoening zoals  hartfalen Hartfalen (decompensatio cordis) is het best te omschrijven als een klinisch syndroom dat bestaat uit een combinatie van klachten en verschijnselen die direct of indirect het gevolg zijn van een tekortschietende pompfunctie van het hart. (Hartfalen (decompensatio cordis) is het best te omschrijven als een klinisch syndroom dat bestaat uit een combinatie van klachten en verschijnselen die direct of indirect het gevolg zijn van een tekortschietende pompfunctie van het hart. ) of angina pectoris;
• kanker;
• migraine of regelmatig ernstige hoofdpijn;
• hoge bloeddruk;
• vernauwing van de bloedvaten in de buik of de benen;
• astma of COPD;
• psoriasis;
• chronisch eczeem;
• duizeligheid met vallen;
• ernstige of hardnekkige darmstoornis, langer dan 3 maanden;
• onvrijwillig urineverlies;
• gewrichtsslijtage van heupen of knieën;
• chronische gewrichtsontsteking;
• ernstige of hardnekkige aandoening van de rug;
• een ernstige of hardnekkige aandoening van nek of schouder;
• een andere ernstige of hardnekkige aandoening van elleboog, pols of hand;
• of suikerziekte. Bij suikerziekte is niet aan de periode van 12 maanden gerefereerd, bij de andere ziekten wel.

De vraag in 2016 en 2020 is beperkter dan in 2012. In 2016 en 2020 is gevraagd “Heeft u één of meer langdurige ziekten of aandoeningen?” Langdurig is (naar verwachting) 6 maanden of langer. Er worden geen ziekten of aandoeningen gevraagd. 

Aanvragen data voor wetenschappelijk onderzoek

De Gezondheidsmonitor (doelgroep Volwassenen en Ouderen) is voor het eerst uitgevoerd in 2012 en opnieuw uitgevoerd in 2016 en 2020. De Gezondheidsmonitor Volwassenen 2012 en Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2016 bevatten informatie over de gezondheid, sociale situatie en leefstijl van de Nederlandse bevolking van negentien jaar en ouder. De Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2020 bevat informatie over de Nederlandse bevolking van achttien jaar en ouder. De Gezondheidsmonitor Volwassenen 2012 en de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2016 en 2020 zijn uitgevoerd door de GGD Gemeentelijke of Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke of Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst )’en,  CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek) en  RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu). In 2012, 2016 en 2020 deden respectievelijk ruim 387.000 personen, 457.000 personen en 539.900 personen mee aan het grootschalige vragenlijstonderzoek. De Gezondheidsmonitor Jeugd 2015 en Gezondheidsmonitor Jeugd 2019 bevatten informatie over de gezondheid, sociale situatie en leefstijl van leerlingen in klas 2 en klas 4 van het voortgezet onderwijs. De Gezondheidsmonitor Jeugd 2015 en 2019 zijn uitgevoerd door de GGD’en en RIVM. In 2015 hebben bijna 97.000 leerlingen en 377 scholen deelgenomen aan deze monitor. In 2019 waren dit 171.192 leerlingen en 707 scholen.

Meer informatie over de Gezondheidsmonitors vind u hier en hier en voor Gezondheidsmonitors Jeugd vindt u hier. Gewoonlijk kunt u bij het digitale loket Gezondheidsmonitors data of cijfers aanvragen uit de Gezondheidsmonitors voor onderzoek en beleid op zowel lokaal als landelijk niveau. Omdat het digitale loket tijdelijk niet bereikbaar is, kunt u een aanvraag indienen via monitorgezondheid.nl. Momenteel zijn de data en cijfers beschikbaar uit de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2012, Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2016 en uit de Gezondheidsmonitor Jeugd 2015, Gezondheidsmonitor Jeugd 2019. Data en cijfers uit de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2020 zijn beschikbaar vanaf najaar 2021. Heeft u vragen of wilt u graag meer informatie over de aanvraag van cijfers of data uit de Gezondheidsmonitors? Stuur dan een e-mail.