Naar schatting 537.500 patiënten met COPD

In 2023 hadden naar schatting 537.500 mensen COPD Chronic obstructive pulmonary disease (Chronische obstructieve longziekten) (Chronic obstructive pulmonary disease (Chronische obstructieve longziekten)) (chronische bronchitis en/of emfyseem): 265.700 mannen en 271.800 vrouwen (29,9 per 1.000 mannen en 30,2 per 1.000 vrouwen). De jaarprevalentie Het aantal personen dat een bepaalde ziekte heeft gehad gedurende een bepaald jaar. (Het aantal personen dat een bepaalde ziekte heeft gehad gedurende een bepaald jaar.) betreft een schatting van alle COPD-patiënten die gedurende een jaar bekend zijn bij de huisarts. Deze patiënten hoeven niet allemaal in dat betreffende jaar contact te hebben gehad met de huisarts voor hun COPD.

Huisartsencijfers lager dan zelfgerapporteerde cijfers

In CBS-Gezondheidsenquête gaf 4,0% van de ondervraagden aan dat zij en/of hun kind in 2023 COPD-klachten hebben gehad in de afgelopen 12 maanden. Dit percentage is hoger dan de jaarprevalentie op basis van registratie door de huisarts. Daarvoor zijn tenminste drie verklaringen:

  • Niet alle patiënten met chronische hoestklachten, slijm opgeven en kortademigheid komen bij de huisarts.
  • Patiënten met luchtwegobstructie kunnen langzaam gewend zijn geraakt aan de benauwdheid en/of hun leven hierop hebben aangepast.
  • Niet alle gevallen van COPD worden door de huisarts (meteen) onderkend.
  • Bij niet alle patiënten met chronische luchtwegklachten concludeert de huisarts na interview en onderzoek dat sprake is van COPD.

24.000 nieuwe patiënten met emfyseem/COPD en 8.400 met chronische bronchitis in 2023

In 2023 kwamen er 24.000 nieuwe patiënten met emfyseem/COPD bij (12.600 mannen en 11.400 vrouwen). Het aantal nieuwe gevallen van chronische bronchitis was 8.400 (3.700 mannen en 4.700 vrouwen). Deze schattingen zijn gebaseerd op de Nivel Zorgregistraties eerste lijnDe ziekteclassificatie die huisartsen gebruiken (ICPC International Classification of Primary Care (International Classification of Primary Care)) bevat twee diagnosen die wijzen op COPD, ‘emfyseem/COPD’ en ‘chronische bronchitis/bronciëctasieën’.

Tabel: COPD naar type in 2023
  Nieuwe gevallen Jaarprevalentie
  Mannen Vrouwen Mannen Vrouwen
Per 1.000 personen
Chronische bronchitis/bronchiëctasieën (R91) 0,4 0,5 6,6 8,0
Emfyseem/COPD (R95) 1,4 1,3 24,5 23,6
COPD (R91, R95) a     29,9 30,2
Absolute aantallen
Chronische bronchitis/bronchiëctasieën (R91) 3.700 4.700 58.300 71.500
Emfyseem/COPD (R95) 12.600 11.400 217.700 212.500
COPD (R91, R95) a     265.700 271.800

Bron: Nivel Zorgregistraties eerste lijn

  • ICPC-codes R91 en R95

a) De totale jaarprevalentie van COPD komt overeen met het aantal mensen dat in 2023 ten minste één vorm van COPD had. Mensen met meerdere vormen van COPD tellen dus maar één keer mee in het totaal.


  • J.W. Vanhommerig (NIVEL Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg (Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg))
  • M.J.J.C. Poos (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • M.H.D. Plasmans (RIVM)
  • M. Buijs (RIVM)
  • H. Giesbers, red. (RIVM)
  • C. Hendriks, red. (RIVM)