Wat zijn non-hodgkinlymfomen?
Lymfoom: ongecontroleerde ontwikkeling en vermenigvuldiging van lymfoïde cellen
Wanneer lymfoïde cellen zich ongereguleerd ontwikkelen en zich ongecontroleerd vermenigvuldigen, spreekt men van lymfklierkanker of lymfoom. Lymfomen worden in twee categorieën verdeeld: hodgkin- en non-hodgkinlymfomen. Hodgkinlymfomen (vroeger de ziekte van Hodgkin genoemd) hebben een geheel ander beloop dan non-hodgkinlymfomen (NHL (Non-Hodgkin lymfomen)) en worden op een andere manier behandeld. Hodgkinlymfomen worden hier niet verder besproken.
Non-hodgkinlymfomen: meer dan dertig verschillende ziekten
Non-hodgkinlymfomen vormen een zeer heterogene groep van kwaadaardige tumoren met een grote variatie in presentatie en klinisch beloop. Er is toenemende consensus over de te gebruiken classificatie. De in 2008 gepubliceerd WHO-classificatie is algemeen en wereldwijd geaccepteerd (Swerdlow et al. 2008Swerdlow, S. H., Campo, E., Harris, N.L., Jaffe, E. S., Pileri, S. A., Stein, H., WHO Classification of Tumours of Haematopoietic and Lymphoid Tissues, Northants, UK (2008)). Deze classificatie verdeelt NHL in meer dan dertig verschillende ziekten. Deze hebben allemaal hun typische microscopische beeld, immunologische en genetische eigenschappen en klinische karakteristieken. In grote lijnen zijn er relatief langzaam ontwikkelende (indolente) lymfomen en relatief agressieve tot ook zeer agressieve typen.
De volgende tumoren zijn geïncludeerd bij het presenteren van het aantal nieuwe gevallen en de prevalentie (Het aantal gevallen of personen met een bepaalde ziekte op een bepaald moment (punt-prevalentie), ooit in het leven (lifetime prevalentie) of in een bepaalde periode, bijvoorbeeld per jaar (periode-prevalentie), absoluut of relatief.) van NHL (inclusief de trend hierin):
- Chronische lymfatische leukemie/kleincellig B-cellymfoom
- Indolent non-hodgkinlymfomen
- Agressief non-hodgkinlymfomen
- T- en NK-cellymfoom/-leukemie
- Huidlymfoom
Lymfoblastaire leukemie/lymfoom en plasmaceltumoren zijn niet geïncludeerd.
Stadiumindeling van non-hodgkinlymfomen
Vier stadia onderscheiden
Bij zowel indolente als agressieve lymfomen worden vier stadia onderscheiden (Ann Arbor stadiumindeling). Het stadium waarin de ziekte zich bevindt, is van invloed op de behandeling en de vooruitzichten.
|
Stadium |
Omschrijving |
|---|---|
|
I |
ziekte beperkt zich tot één lymfkliergebied, of ziekte beperkt zich tot één orgaan |
|
II |
ziekte strekt zich uit tot meerdere lymfkliergebieden, maar wèl aan één kant van het middenrif, of één orgaan en één of meer lymfkliergebieden aan dezelfde kant van het middenrif zijn aangetast |
|
III |
aan beide kanten van het middenrif zijn er aangetaste lymfkliergebieden |
|
IV |
ziekte heeft zich diffuus verspreid naar organen die niet tot de lymfklierstations horen, zoals de longen, of er zijn afwijkingen in het beenmerg |