Bijna 270.000 mensen met RA Reumatoïde artritis (Reumatoïde artritis) bekend bij de huisarts

In 2021 waren er naar schatting 269.200 mensen met de diagnose reumatoïde artritis (RA) bekend bij de huisarts: 100.900 mannen en 168.300 vrouwen (jaarprevalentie Het aantal personen dat een bepaalde ziekte heeft gehad gedurende een bepaald jaar. (Het aantal personen dat een bepaalde ziekte heeft gehad gedurende een bepaald jaar.)). Dit komt overeen met 11,6 per 1.000 mannen en 19,1 per 1.000 vrouwen. Op alle leeftijden komt RA vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en het aantal mensen met de aandoening neemt toe met de leeftijd. De jaarprevalentie betreft alle mensen die ergens in het jaar 2021 bekend waren bij de huisarts voor RA. Deze mensen hoeven niet allemaal in 2021 contact te hebben gehad met de huisarts voor RA.

Reumatische aandoeningen in Nederland

Uit een rapport van het Nivel blijkt dat in 2013 ongeveer 1 op de 9 mensen in Nederland een reumatische aandoening had. Dit komt neer op 1,95 miljoen mensen. Dit cijfer betreft alle personen met een aandoening die volgens de definitie van het Reumafonds onder reuma vallen en waarvoor (huis)artsen een diagnostische codering kunnen opgeven: chronische ontstekingsreuma, artrose, jicht en osteoporose. Overige vormen van reuma zijn niet meegenomen in dit onderzoek. Ieder jaar krijgt 1 op de 66 mensen in Nederland de diagnose reumatische aandoening (Korevaar et al. 2016Korevaar, J., Nielen, M.M.J., Sloot, R., Flinterman, L., Heins, M., Lafeber, M., Boeije, H., Poos, M. J. J. C., Eysink, P. E. D., Reumatische aandoeningen in Nederland: Ervaringen en kengetallen, Utrecht (2016)).


Ruim 11.000 nieuwe patiënten met RA Reumatoïde artritis (Reumatoïde artritis) in 2021

In 2021 werden naar schatting 11.500 nieuwe patiënten door de huisarts met reumatoïde artritis (RA) gediagnosticeerd: 4.700 mannen en 6.800 vrouwen. Dit komt overeen met 0,5 nieuwe patiënten per 1.000 mannen en 0,8 per 1.000 vrouwen. Het aantal neemt toe met de leeftijd voor zowel mannen als vrouwen.


Trend nieuwe gevallen reumatoïde artritis

Sla de grafiek Nieuwe gevallen reumatoïde artritis in huisartsenpraktijk 2011-2021 over en ga naar de datatabel

Bron: Nivel Zorgregistraties eerste lijn

  • ICPC International Classification of Primary Care (International Classification of Primary Care)-code L88
  • Gestandaardiseerd naar de bevolking van Nederland in 2021
  • De absolute cijfers (niet-gestandaardiseerd) zijn zichtbaar in de tabelweergave.

Trend jaarprevalentie reumatoïde artritis

Sla de grafiek Jaarprevalentie reumatoïde artritis in huisartsenpraktijk 2011-2021 over en ga naar de datatabel

Bron: Nivel Zorgregistraties eerste lijn

  • ICPC International Classification of Primary Care (International Classification of Primary Care)-code L88
  • Gestandaardiseerd naar de bevolking van Nederland in 2021
  • De absolute cijfers (niet-gestandaardiseerd) zijn zichtbaar in de tabelweergave.

Aantal nieuwe diagnoses reumatoïde artritis flink gedaald

Het aantal door de huisarts nieuw gediagnosticeerde gevallen van reumatoïde artritis is in de periode 2011-2021 gehalveerd, voor zowel mannen als vrouwen. De daling in het aantal nieuwe diagnoses trad met name op in de periode 2011-2017. Bij vrouwen is het aantal nieuwe diagnoses ook na 2017 nog licht afgenomen.  Deze trends zijn gecorrigeerd voor veranderingen in de omvang en leeftijdsopbouw van de bevolking (standaardisatie).
Ook het per jaar geschatte en ongecorrigeerde aantal nieuw gediagnosticeerde gevallen van reumatoïde artritis is afgenomen. Voor mannen nam dit aantal af van 8.200 in 2011 naar 4.400 in 2017. Daarna nam het licht toe tot 4.700 in 2021. Voor vrouwen is het aantal nieuwe diagnoses afgenomen van 14.400 in 2011 naar 6.800 in 2021 (absolute aantallen zichtbaar in de tabelweergave).

Prevalentie reumatoïde artritis licht gestegen

In de periode 2011-2021 is het aantal mensen met reumatoïde artritis dat bekend was bij de huisarts (jaarprevalentie Het aantal personen dat een bepaalde ziekte heeft gehad gedurende een bepaald jaar. (Het aantal personen dat een bepaalde ziekte heeft gehad gedurende een bepaald jaar.)) licht gestegen, met name tussen 2015 en 2018. Deze trend is gecorrigeerd voor veranderingen in de omvang en leeftijdsopbouw van de bevolking (standaardisatie).
Het per jaar geschatte en ongecorrigeerde aantal mensen met reumatoïde artritius dat bekend was bij de huisarts is voor mannen toegenomen van 73.000 in 2011 naar 100.900 in 2021. Voor vrouwen is het aantal toegenomen van 133.000 in 2011 naar 168.300 in 2021 (absolute aantallen zichtbaar in de tabelweergave).

Mogelijk lagere aantallen in 2020 en 2021 door COVID-19

In de jaren 2020 en 2021 zijn de cijfers over door huisartsen geregistreerde klachten en aandoeningen beïnvloed door de COVID-19-uitbraak en de daarvoor genomen landelijke maatregelen. Ook zijn de jaarcijfers mogelijk beïnvloed door de uitgestelde zorg in ziekenhuizen. In 2020 was het aantal nieuw geregistreerde gevallen en/of de prevalentie Het aantal gevallen of personen met een bepaalde ziekte op een bepaald moment (punt-prevalentie), ooit in het leven (lifetime prevalentie) of in een bepaalde periode, bijvoorbeeld per jaar (periode-prevalentie), absoluut of relatief. (Het aantal gevallen of personen met een bepaalde ziekte op een bepaald moment (punt-prevalentie), ooit in het leven (lifetime prevalentie) of in een bepaalde periode, bijvoorbeeld per jaar (periode-prevalentie), absoluut of relatief.) van een groot aantal klachten en aandoeningen afgenomen ten opzichte van het jaar 2019. Het is niet te achterhalen of deze klachten en aandoeningen daadwerkelijk minder voorkwamen in 2020 of dat de huisartsenpraktijk minder voor deze klachten werd bezocht (Nielen et al. 2021Nielen, M., Weesie, Davids, Winckers, M., Korteweg, Urbanus, de Leeuw, van Dijk, Korevaar, J., Hasselaar, J., Hek, K., Zorg door de huisarts. Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn: jaarcijfers 2020 en trendcijfers 2016-2020, Utrecht (2021)). Het totaal aantal ziekteregistraties lag in 2021, na een daling in 2020, weer op hetzelfde niveau als in 2019. Dit wijst erop dat de COVID-19-uitbraak minder invloed heeft gehad op de cijfers van 2021 (Heins et al. 2022Heins, M., Weesie, Davids, Winckers, M., Korteweg, de Leeuw, Urbanus, van Dijk, Korevaar, J., Hasselaar, J., Hek, K., Zorg door de huisarts. Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn: jaarcijfers 2021 en trendcijfers 2017-2021, Utrecht (2022)).


  • J.W. Vanhommerig (NIVEL Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg (Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg))
  • M.J.J.C. Poos (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • S.J. van der Linden (Maastricht UMC Universitair Medisch Centrum (Universitair Medisch Centrum)+)
  • H.B.M. Hilderink (RIVM)
  • A.M. Gommer, red. (RIVM)
  • C. Hendriks, red. (RIVM)