Oorzaak van reumatoïde artritis onbekend
Reumatoïde artritis (RA (Reumatoïde artritis)) is een auto-immuunziekte. Het afweersysteem keert zich tegen het eigen lichaam door falen van een belangrijk regulatiemechanisme. De oorzaak hiervan is onbekend. Cellen van het afweersysteem (zogenaamde T-cellen) reageren voortdurend tegen lichaamseigen bestanddelen. Hierdoor komen bepaalde stoffen (ontstekingseiwitten) vrij waardoor (chronische) ontstekingen ontstaan in met name de gewrichten. Daarnaast kunnen ook pezen en slijmbeurzen ontstoken raken en spieren verstijven en verzwakken. Ook komt het voor dat organen zoals ogen, hart en longen ontstoken raken (ReumaNederland, (ReumaNederland, Wat is reumatoïde artritis? ()) ; NHG-werkgroep Artritis, (NHG-werkgroep Artritis, NHG-Standaard Artritis ()) ; Calabresi et al., 2018 (Calabresi, E, Petrelli, F, Bonifacio, AFrancesco, Puxeddu, I, Alunno, A, One year in review 2018: pathogenesis of rheumatoid arthritis. (2018)) ). Er zijn een aantal factoren die mogelijk een rol spelen bij het ontstaan van reumatoïde artritis:
- Erfelijkheid: Reumatoïde artritis is geen erfelijke ziekte, maar bij patiënten met een specifieke genetische aanleg komt reumatoïde artritis duidelijk vaker voor en verloopt de ziekte ook ernstiger. Daardoor komt het in bepaalde families vaker voor.
- Omgevingsfactoren: Naast erfelijke factoren zijn ook omgevingsfactoren van belang bij het ontstaan van reumatoïde artritis. Roken is een belangrijke risicofactor bij het ontstaan van deze ziekte en zorgt er ook voor dat sommige medicijnen minder effectief zijn.
- Hormonale factoren: RA komt meer voor bij vrouwen dan bij mannen. Dit zou kunnen betekenen dat hormonale factoren een rol spelen, hoewel het biologische mechanisme nog niet duidelijk is. Wel lijken hormonen het klachtenpatroon te kunnen beïnvloeden. Tijdens de menstruatie en in de menopauze zijn de klachten van RA vaak heviger. Zwangere vrouwen hebben juist vaak minder last van RA. Hoe dit komt is nog onduidelijk (ReumaNederland, (ReumaNederland, Wat is reumatoïde artritis? ()) ; NHG-werkgroep Artritis, (NHG-werkgroep Artritis, NHG-Standaard Artritis ()) ; Calabresi et al., 2018 (Calabresi, E, Petrelli, F, Bonifacio, AFrancesco, Puxeddu, I, Alunno, A, One year in review 2018: pathogenesis of rheumatoid arthritis. (2018)) ; Alpízar-Rodríguez & Finckh, 2017 (Alpízar-Rodríguez, D, Finckh, A, Environmental factors and hormones in the development of rheumatoid arthritis. (2017)) ).
Grote beperkingen bij lichamelijke activiteiten
Het dagelijks leven van patiënten kan door de lichamelijke beperkingen sterk ontregeld zijn, want reumatoïde artritis kan de meest basale handeling al zwaar maken door de pijn die wordt ervaren. Vaak neemt dan ook de zelfredzaamheid van de patiënt af en de afhankelijkheid dus toe. RA-patiënten geven aan dat hun kwaliteit van leven verslechterd is als het gaat om het uitvoeren van dagelijkse bezigheden en andere lichamelijke activiteiten. Daarnaast kan RA ook voor een minder goede psychische gezondheid zorgen (Matcham et al., 2014 (Matcham, F, Scott, IC., Rayner, L, Hotopf, M, Kingsley, GH., Norton, S, Scott, DL., Steer, S, The impact of rheumatoid arthritis on quality-of-life assessed using the SF-36: a systematic review and meta-analysis. (2014)) ; Metsios & Lemmey, 2015 (Metsios, G. S., Lemmey, A., Exercise as Medicine in Rheumatoid Arthritis: Effects on Function, Body Composition, and Cardiovascular Disease Risk (2015)) ). Naast deze beperkingen bij RA zijn er een aantal andere gevolgen voor de gezondheid, waaronder:
- Hart- en vaatziekten: Door de gewrichtsontstekingen bestaat er een hoger risico om hart- of vaatziekten te krijgen. Dit komt doordat de ontstekingen ook de vaatwanden aan kunnen tasten. Het is daarom belangrijk om andere risicofactoren van hart- en vaatziekten zoveel mogelijk te beperken (waaronder roken en overgewicht (Er is sprake van overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 25 kg/m2 )).
- Peesruptuur: Wanneer de pees ontstoken raakt en deze ontsteking langdurig blijft bestaan, is er een grotere kans op een peesscheuring.
- Zenuwaandoeningen: Een zenuw kan geïrriteerd raken door druk van buitenaf. Als dit lang aanhoudt kunnen er uitvalsverschijnselen optreden.
- Carpaal tunnel syndroom: Dit ontstaat door een ontsteking in de peesscheden in de pols. Bij deze ontsteking vormt zich een zwelling, waardoor de zenuw die door de pols loopt klem komt te zitten.
- Botontkalking (osteoporose): Osteoporose kan een gevolg zijn van reumatoïde artritis. Bij osteoporose worden botten brozer en het bot verandert van structuur, het kan daardoor sneller breken. Zowel mannen als vrouwen met reumatoïde artritis hebben meer kans op osteoporose (ReumaNederland, (ReumaNederland, Wat is reumatoïde artritis? ()) ; NHG-werkgroep Artritis, (NHG-werkgroep Artritis, NHG-Standaard Artritis ()) ; Metsios & Lemmey, 2015 (Metsios, G. S., Lemmey, A., Exercise as Medicine in Rheumatoid Arthritis: Effects on Function, Body Composition, and Cardiovascular Disease Risk (2015)) ).
T. Hulshof, red. (RIVM)