Ruim 15.600 sterfgevallen door MDL-aandoeningen

In 2019 zijn ruim 15.600 mensen overleden met als onderliggende doodsoorzaak De ziekte of de gebeurtenis die aan de basis ligt van een aaneenschakeling van gebeurtenissen die tot de dood leidt. (De ziekte of de gebeurtenis die aan de basis ligt van een aaneenschakeling van gebeurtenissen die tot de dood leidt.) een MDL Maag-, darm- en lever (Maag-, darm- en lever)-aandoening. Dat is 10,3% van de totale sterfte in 2019. De meeste sterfgevallen (bijna 13.000) komen door kanker van het spijsverteringsstelsel. Het grootste deel hiervan (bijna 5.000 sterfgevallen) komt door kanker van de dikke darm. Aan kanker van het spijsverteringsstelsel, aan aandoeningen aan lever, galblaas/-wegen en alvleesklier en aan aandoeningen aan slokdarm, maag en duodenum sterven meer mannen dan vrouwen. Aan de overige clusters van aandoeningen sterven meer vrouwen dan mannen.


Sterfte als gevolg van MDL-aandoening 1996-2019

Sla de grafiek Sterfte als gevolg van MDL-aandoening 1996-2019 over en ga naar de datatabel

Bron: CBS Doodsoorzakenstatistiek

  • Cijfers zijn afgerond op tientallen
  • De totale sterfte is berekend door de sterfte van de afzonderlijke clusters op te tellen. Door afronding kan de totale sterfte die hier weergegeven is enigszins afwijken van de werkelijke totale sterfte
  • Verantwoording methode: CBS Doodsoorzakenstatistiek

Sterfte aan MDL-aandoeningen toegenomen 

De sterfte aan een MDL Maag-, darm- en lever (Maag-, darm- en lever)-aandoening is in de periode van 1996-2019 toegenomen van 12.260 sterfgevallen in 1996 naar 15.660 in 2019. Het gaat hier om het absolute, niet-gestandaardiseerde aantal sterfgevallen. Met name de sterfte aan kanker van het spijsverteringsstelsel is in deze periode toegenomen, van 9.790 sterfgevallen in 1996 naar 12.770 in 2019. Ook de sterfte aan infectieziekten en infestaties langdurige aanwezigheid van dierlijke parasieten op en in het weefseloppervlak (langdurige aanwezigheid van dierlijke parasieten op en in het weefseloppervlak) van het spijsverteringsstelsel en de sterfte als gevolg van aandoeningen aan lever, galblaas/-wegen en alvleesklier is toegenomen. Dit hangt mogelijk samen met een verandering in methode bij de CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek) Doodsoorzakenstatistiek in 2013 (zie Verantwoording). Sterfte als gevolg van een aandoening aan slokdarm, maag en duodenum nam juist af, van 550 sterfgevallen in 1996 naar 230 in 2019. 


Relatieve sterfte aan MDL-aandoeningen hoger bij mannen

De relatieve sterfte aan MDL Maag-, darm- en lever (Maag-, darm- en lever)-aandoeningen is voor mannen in alle leeftijdscategorieën hoger dan voor vrouwen. In 2019 overleden 8.625 mannen en 7.031 vrouwen aan een MDL-aandoening. Dit komt overeen met 100,1 per 100.000 mannen en 80,5 per 100.000 vrouwen. De relatieve sterfte loopt op met de leeftijd. In de leeftijdscategorie 70-74 jaar is de absolute sterfte het hoogst (2.477 sterfgevallen, zie tabelweergave). Ook in de leeftijdscategorieën 75-79 jaar en 80-84 jaar zijn meer dan 2.300 mensen overleden aan een MDL-aandoening (zie tabelweergave).


225.000 verloren levensjaren door MDL-aandoeningen

In 2019 waren er ongeveer 225.000 verloren levensjaren door MDL Maag-, darm- en lever (Maag-, darm- en lever)-aandoeningen. Dat is 12,4% van het totaal aantal verloren levensjaren in 2019. Het grootste deel hiervan (ruim 185.000) ging verloren door kanker van het spijsverteringsstelsel. Kanker aan de dikke darm, alvleesklier en slokdarm zorgen voor de meeste verloren levensjaren. In totaal gingen er bij mannen ruim 125.000 levensjaren verloren door MDL-aandoeningen en bij vrouwen bijna 100.000. Voor de berekening van verloren levensjaren wordt het aantal overledenen in een leeftijdsklasse vermenigvuldigd met de resterende levensverwachting Het gemiddeld aantal nog te verwachten levensjaren op een bepaalde leeftijd. (Het gemiddeld aantal nog te verwachten levensjaren op een bepaalde leeftijd.) op de leeftijd midden in die klasse.


Aantal verloren levensjaren door kanker van het spijsverteringsstelsel toegenomen

Het aantal verloren levensjaren door kanker van het spijsverteringsstelsel is in de periode 1996-2019 toegenomen van 130.400 naar 185.200. Het gaat om het absolute, niet-gestandaardiseerde aantal verloren levensjaren. Ook het aantal verloren levensjaren door infectieziekten en infestaties langdurige aanwezigheid van dierlijke parasieten op en in het weefseloppervlak (langdurige aanwezigheid van dierlijke parasieten op en in het weefseloppervlak) van het spijsverteringsstelsel is toegenomen. Dit hangt mogelijk samen met een verandering in methode bij de CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek) Doodsoorzakenstatistiek in 2013 (zie Verantwoording). Het aantal verloren levensjaren door aandoeningen aan slokdarm, maag en duodenum nam juist af, van 5.300 in 1996 naar 2.800 in 2019.


  • M. Buijs (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • R. Gijsen (RIVM)
  • C. van Gool (RIVM)
  • M. Mulder (RIVM)
  • M.J.J.C. Poos (RIVM)
  • C. Hendriks, red. (RIVM)