Preventie vóór en vanaf begin zwangerschap belangrijk voor goede start

Een gezonde start van het leven begint al vóór de bevruchting (preconceptioneel). Daarom is gezond zwanger worden belangrijk voor de gezondheid van de toekomstige baby, zowel direct vanaf de geboorte als in de rest van zijn/haar leven  (Steegers et al. 2016Steegers, E.A.P, Barker, ME., Steegers-Theunissen, R.P.M., Williams, MA., Societal Valorisation of New Knowledge to Improve Perinatal Health: Time to Act (2016); Bonsel et al. 2010Bonsel, G. J., Birnie, E., Denktaş, S., Poeran, J. J., Steegers, E.A.P, Lijnen in perinatale sterfte. Signalementstudie Zwangerschap en Geboorte 2010, Rotterdam (2010)). Preventie in de periode vóór (preconceptie) en vanaf de eerste fase van de zwangerschap kan die goede start beïnvloeden door risicofactoren te verminderen. Onder preconceptiezorg vallen maatregelen om risico’s voor de gezondheid van (aanstaande) ouders en hun toekomstige kind op te sporen. Via counseling, preventie en beleid moet dit vervolgens bijdragen aan geïnformeerde keuzes door ouders en het verminderen van de risico’s (CPZ 2020CPZ, Zorgstandaard Integrale Geboortezorg Versie 1.2 (2020); Gezondheidsraad 2007Gezondheidsraad, Preconceptiezorg: voor een goed begin, Den Haag (2007)). Daaronder valt ook de keuze om nu wel of niet zwanger te (kunnen) worden (Waelput et al. 2022Waelput, A.J.M., Rijlaarsdam, C.W., Steegers, E.A.P, Preconception health and choices: Tailored solutions for prospective parents (2022); Programma Nu Niet Zwanger). Verloskundigen, huisartsen en gynaecologen kunnen kinderwensconsulten/preconceptieconsulten aanbieden (De verloskundige 2023De verloskundige, Kinderwensspreekuur (2023); de Jong-Potjer et al. 2011de Jong-Potjer, L. C., Beentjes, M., Bogchelman, M., Jaspar, A. H. J., van Asselt, K. M., NHG-Standaard Preconceptiezorg (2011); NVOG 2008NVOG, Nota preconceptiezorg. Versie 1.0, Utrecht (2008)). Binnen Kansrijke Start is de wegwijzer Gezond Zwanger Worden voor professionals in zowel medisch als sociaal domein ontwikkeld. Deze ondersteunt professionals, ook die buiten het medisch domein, om met vrouwen en mannen in gesprek te gaan over de wens om op korte termijn zwanger te worden. De multidisciplinaire Preconceptie Indicatie Lijst (PIL) beschrijft op hoofdlijnen de inhoud van preconceptiezorg en samenwerkingsafspraken voor de organisatie van de preconceptiezorg.