Longkankerincidentie Nederlandse vrouwen hoort bij hoogste van EU

Het aantal nieuwe gevallen (incidentie Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief. (Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief.)) van longkanker bij Nederlandse vrouwen hoort, samen met die bij Deense, Hongaarse en Ierse vrouwen, tot de hoogste van de Europese Unie (EU Europese unie (Europese unie)). De incidentie van longkanker bij Nederlandse mannen is lager dan gemiddeld in de EU. Voor mannen is de incidentie van longkanker het hoogst in Hongarije, Kroatië en Polen. Opvallend is dat de incidentie bij mannen laag is in de Noord-Europese landen, terwijl de incidentie bij vrouwen daar juist relatief hoog is (ECIS, 2023; Dyba et al. 2021 Dyba, T., Randi, G., Bray, F, Martos, C., Giusti, F., Nicholson, N., Gavin, A, Flego, M., Neamtiu, L., Dimitrova, N, Carvalho, Ferlay, J, Bettio, M., The European cancer burden in 2020: Incidence and mortality estimates for 40 countries and 25 major cancers (2021) (Dyba, T., Randi, G., Bray, F, Martos, C., Giusti, F., Nicholson, N., Gavin, A, Flego, M., Neamtiu, L., Dimitrova, N, Carvalho, Ferlay, J, Bettio, M., The European cancer burden in 2020: Incidence and mortality estimates for 40 countries and 25 major cancers (2021)) ). De verschillen tussen de Noord-Europese landen en de rest van Europa worden verklaard door verschillende trends in rookgedrag in het verleden (Dyba et al. 2021 Dyba, T., Randi, G., Bray, F, Martos, C., Giusti, F., Nicholson, N., Gavin, A, Flego, M., Neamtiu, L., Dimitrova, N, Carvalho, Ferlay, J, Bettio, M., The European cancer burden in 2020: Incidence and mortality estimates for 40 countries and 25 major cancers (2021) (Dyba, T., Randi, G., Bray, F, Martos, C., Giusti, F., Nicholson, N., Gavin, A, Flego, M., Neamtiu, L., Dimitrova, N, Carvalho, Ferlay, J, Bettio, M., The European cancer burden in 2020: Incidence and mortality estimates for 40 countries and 25 major cancers (2021)) ; Coebergh et al. 2013 Coebergh, J. W. W., Lortet-Tieulent, J, Renteria, E, Sharp, L, Weiderpass, E, Baas, P, Soerjomataram, I., Bray, F.I., Comber, HH., Convergence of decreasing male and increasing female incidence rates in major tobacco-related cancers in Europe in 1988-2010. (2013) (Coebergh, J. W. W., Lortet-Tieulent, J, Renteria, E, Sharp, L, Weiderpass, E, Baas, P, Soerjomataram, I., Bray, F.I., Comber, HH., Convergence of decreasing male and increasing female incidence rates in major tobacco-related cancers in Europe in 1988-2010. (2013)) ).

Incidentie bij Nederlandse mannen daalt sneller dan in andere landen

De longkankerincidentie bij mannen in Nederland is in de jaren negentig gedaald en behoort sindsdien niet langer tot de hoogste in de EU. Dit komt enerzijds doordat de incidentie van longkanker hoog is onder de lidstaten die in 2004 tot de EU zijn toegetreden, anderzijds doordat de incidentie onder Nederlandse mannen sneller daalt dan in de meeste andere landen. Vanaf 1988 daalt de incidentie bij mannen in veel EU-landen, vooral in Noord- en West-Europa waar de rookprevalentie onder mannen als eerste afnam (Dyba et al. 2021 Dyba, T., Randi, G., Bray, F, Martos, C., Giusti, F., Nicholson, N., Gavin, A, Flego, M., Neamtiu, L., Dimitrova, N, Carvalho, Ferlay, J, Bettio, M., The European cancer burden in 2020: Incidence and mortality estimates for 40 countries and 25 major cancers (2021) (Dyba, T., Randi, G., Bray, F, Martos, C., Giusti, F., Nicholson, N., Gavin, A, Flego, M., Neamtiu, L., Dimitrova, N, Carvalho, Ferlay, J, Bettio, M., The European cancer burden in 2020: Incidence and mortality estimates for 40 countries and 25 major cancers (2021)) ; Coebergh et al. 2013 Coebergh, J. W. W., Forman, D, Lortet-Tieulent, J, Ferlay, J., Steliarova-Foucher, E., Rosso, S., Comber, HH., Bray, F.I., Cancer incidence and mortality patterns in Europe: estimates for 40 countries in 2012. (2013) (Coebergh, J. W. W., Forman, D, Lortet-Tieulent, J, Ferlay, J., Steliarova-Foucher, E., Rosso, S., Comber, HH., Bray, F.I., Cancer incidence and mortality patterns in Europe: estimates for 40 countries in 2012. (2013)) ; Coebergh et al. 2013 Coebergh, J. W. W., Lortet-Tieulent, J, Renteria, E, Sharp, L, Weiderpass, E, Baas, P, Soerjomataram, I., Bray, F.I., Comber, HH., Convergence of decreasing male and increasing female incidence rates in major tobacco-related cancers in Europe in 1988-2010. (2013) (Coebergh, J. W. W., Lortet-Tieulent, J, Renteria, E, Sharp, L, Weiderpass, E, Baas, P, Soerjomataram, I., Bray, F.I., Comber, HH., Convergence of decreasing male and increasing female incidence rates in major tobacco-related cancers in Europe in 1988-2010. (2013)) ).

Sterfte longkanker in Nederland hoger dan EU-gemiddelde

De sterfte aan longkanker bij Nederlandse mannen is lager dan het EU Europese unie (Europese unie)-gemiddelde en bij Nederlandse vrouwen hoger. In de hogere leeftijdsklassen is de sterfte aan longkanker bij Nederlandse mannen nog wel hoog in vergelijking met andere Europese landen (WHO-Mortality Database, 2024). Longkanker is de belangrijkste oorzaak van kankersterfte onder mannen in alle Europese landen, met uitzondering van Zweden, en onder vrouwen in 13 (een derde) van de Europese landen (Dyba et al. 2021 Dyba, T., Randi, G., Bray, F, Martos, C., Giusti, F., Nicholson, N., Gavin, A, Flego, M., Neamtiu, L., Dimitrova, N, Carvalho, Ferlay, J, Bettio, M., The European cancer burden in 2020: Incidence and mortality estimates for 40 countries and 25 major cancers (2021) (Dyba, T., Randi, G., Bray, F, Martos, C., Giusti, F., Nicholson, N., Gavin, A, Flego, M., Neamtiu, L., Dimitrova, N, Carvalho, Ferlay, J, Bettio, M., The European cancer burden in 2020: Incidence and mortality estimates for 40 countries and 25 major cancers (2021)) ).

Toename sterfte vrouwen sinds jaren 70 was vooral groot in Denemarken, Nederland en Hongarije

Vooral in Denemarken, Nederland en Hongarije was de toename in sterfte aan longkanker onder vrouwen sinds de jaren zeventig groot (WHO-HFA, 2024). In een aantal landen lijkt de sterfte onder vrouwen inmiddels te stabiliseren, vooral in enkele Oost-Europese landen waar de sterfte al hoog was (Hongarije, Polen en Tsjechië) en in Noord-Europa (Denemarken en het Verenigd Koninkrijk) (WHO-HFA, 2024; Dyba et al. 2021 Dyba, T., Randi, G., Bray, F, Martos, C., Giusti, F., Nicholson, N., Gavin, A, Flego, M., Neamtiu, L., Dimitrova, N, Carvalho, Ferlay, J, Bettio, M., The European cancer burden in 2020: Incidence and mortality estimates for 40 countries and 25 major cancers (2021) (Dyba, T., Randi, G., Bray, F, Martos, C., Giusti, F., Nicholson, N., Gavin, A, Flego, M., Neamtiu, L., Dimitrova, N, Carvalho, Ferlay, J, Bettio, M., The European cancer burden in 2020: Incidence and mortality estimates for 40 countries and 25 major cancers (2021)) ). Ook in Nederland is de sterfte aan longkanker bij vrouwen in de periode 2011-2021 niet verder toegenomen. De trends in longkankersterfte volgen, net als die in incidentie Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief. (Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief.), de trends in rookgewoonten.

Longkanker in steeds meer landen belangrijkste oorzaak kankersterfte vrouwen

In steeds meer Europese landen haalt longkanker borstkanker in als belangrijkste oorzaak van kankersterfte bij vrouwen (WHO-HFA, 2024; Carioli et al. 2020 Carioli, G., Bertuccio, P., Boffetta, P., Levi, F., La Vecchia, C., Negri, E., Malvezzi, M., European cancer mortality predictions for the year 2020 with a focus on prostate cancer. (2020) (Carioli, G., Bertuccio, P., Boffetta, P., Levi, F., La Vecchia, C., Negri, E., Malvezzi, M., European cancer mortality predictions for the year 2020 with a focus on prostate cancer. (2020)) ). Dit geldt onder meer voor Denemarken, Zweden, Polen en het Verenigd Koninkrijk. Sinds 2007 sterven er ook meer Nederlandse vrouwen aan longkanker dan aan borstkanker (Ferlay et al. 2018 Ferlay, J., Colombet, M., Soerjomataram, I., Dyba, T., Randi, G., Bettio, M., Gavin, A., Visser, O., Bray, F., Cancer incidence and mortality patterns in Europe: Estimates for 40 countries and 25 major cancers in 2018. (2018) (Ferlay, J., Colombet, M., Soerjomataram, I., Dyba, T., Randi, G., Bettio, M., Gavin, A., Visser, O., Bray, F., Cancer incidence and mortality patterns in Europe: Estimates for 40 countries and 25 major cancers in 2018. (2018)) , zie ook Ranglijst Sterfte).

Overleving relatief gunstig in Nederland

Nederland behoort tot de landen met een naar verhouding gunstige relatieve vijfjaarsoverleving voor longkanker. De geografische verschillen zijn klein en overal is de overleving laag vergeleken met bijvoorbeeld de overleving van borstkanker en prostaatkanker. De trend in de overleving is over het algemeen vlak sinds halverwege de jaren negentig van de vorige eeuw, maar nam met 5 tot 10% toe in Denemarken, Estland, Ierland, Letland, Noorwegen, Zweden, het Verenigd Koninkrijk, Portugal, Slovenië, Oostenrijk, Frankrijk, Duitsland, Nederland en Zwitserland (Allemani et al. 2018 Allemani, C, Matsuda, T, Di Carlo, V, Harewood, R, Matz, M, Nikšić, M, Bonaventure, A, Valkov, M, Johnson, C.J., Estève, J, Ogunbiyi, OJ., Silva, GAzevedo E, Chen, W, Eser, S, Engholm, G, Stiller, CA., Monnereau, A., Woods, RR., Visser, O, Lim, GHsiang, Aitken, J, Weir, HK., Coleman, M.P., CONCORD Working Group, Global surveillance of trends in cancer survival 2000-14 (CONCORD-3): analysis of individual records for 37 513 025 patients diagnosed with one of 18 cancers from 322 population-based registries in 71 countries. (2018) (Allemani, C, Matsuda, T, Di Carlo, V, Harewood, R, Matz, M, Nikšić, M, Bonaventure, A, Valkov, M, Johnson, C.J., Estève, J, Ogunbiyi, OJ., Silva, GAzevedo E, Chen, W, Eser, S, Engholm, G, Stiller, CA., Monnereau, A., Woods, RR., Visser, O, Lim, GHsiang, Aitken, J, Weir, HK., Coleman, M.P., CONCORD Working Group, Global surveillance of trends in cancer survival 2000-14 (CONCORD-3): analysis of individual records for 37 513 025 patients diagnosed with one of 18 cancers from 322 population-based registries in 71 countries. (2018)) ).