Een vijfde van het ziekteverzuim komt door werk

In 2023 gaf 19% van de werknemers die hebben verzuimd aan dat hun meest recente ziekteverzuim deels (12%) of hoofdzakelijk (7%) door het werk kwam. Het percentage ziekteverzuim dat hoofdzakelijk een gevolg was van het werk, is het hoogst in de leeftijdscategorie 55 tot 65 jaar. Het ziekteverzuim deels gevolg van werk is het hoogst in de leeftijdscategorie 25 tot 35 jaar (NEA Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden); zie bronverantwoording). Bij verzuim dat volgens de werknemers geheel of gedeeltelijk het gevolg is van het werk, is er sprake van een langere gemiddelde verzuimduur. Dit geldt met name voor ziekteverzuim dat wordt veroorzaakt door psychische arbeidsbelasting (zoals werkdruk, werkstress en conflicten op het werk). Ruim een kwart (28%) van de werknemers die verzuimden als gevolg van werk noemt hoge werkdruk als belangrijkste oorzaak.

Griep of verkoudheid meest genoemd als oorzaak ziekteverzuim

Het overgrote deel van het ziekteverzuim wijten werknemers niet aan werk of werkomstandigheden. De meeste werknemers die verzuimden, noemen griep of verkoudheid als oorzaak voor hun meest recente verzuim (64%). Van de overige verzuimklachten werden psychische klachten, overspannenheid en burn-out het vaakst genoemd (7% van de ziekteverzuimers).

Ziektespecifiek verzuim verschilt voor mannen en vrouwen

Er zijn verschillende oorzaken van langdurig ziekteverzuim (42 tot en met 730 dagen). De meest voorkomende ziektespecifieke oorzaak volgens gegevens van een arbodienst zijn, bij zowel mannen als vrouwen, 'psychische klachten’ (zoals burn-outklachten en gedragsstoornissen). Psychisch verzuim komt vaker voor onder vrouwen (47,5%) dan onder mannen (34%). Klachten aan het bewegingsapparaat zijn bij mannen (25,8%) vaker de oorzaak van verzuim dan bij vrouwen (15,2%). Verzuim door overige aandoeningen is redelijk gelijk onder mannen en vrouwen. Onder deze aandoeningen worden onder andere hart- en vaatziekten, maag- en darmklachten, neurologische aandoeningen, urogenitale klachten en longklachten verstaan (ArboNed & HumanCapitalCare, 2025).

Meeste ziekteverzuim door psychische aandoeningen in leeftijd 25 tot 45 jaar

De oorzaken van langdurig ziekteverzuim (42 tot en met 730 dagen) verschillen per levensfase. Tussen het 25e en 45e levensjaar wordt het verzuim grotendeels veroorzaakt door psychische klachten. Hierna neemt het aandeel van psychische klachten af in de verzuimdagen. Het verzuim wordt daarna voornamelijk veroorzaakt door overige aandoeningen (hart- en vaatziekten, maag- en darmklachten, neurologische aandoeningen, urogenitale klachten, longklachten etc.; ArboNed & HumanCapitalCare, 2025).

Psychische aandoeningen steeds groter aandeel in ziekteverzuim

In de periode 2013-2023 steeg het ziekteverzuimpercentage De belangrijkste maat om ziekteverzuim te meten is het verzuimpercentage. Om dit te berekenen wordt het aantal verzuimdagen per jaar gemeten en vervolgens gedeeld ofwel door het aantal werkdagen per jaar ofwel door het aantal kalenderdagen per jaar (Zie: verantwoording > definities > maten om ziekteverzuim te meten). (De belangrijkste maat om ziekteverzuim te meten is het verzuimpercentage. Om dit te berekenen wordt het aantal verzuimdagen per jaar gemeten en vervolgens gedeeld ofwel door het aantal werkdagen per jaar ofwel door het aantal kalenderdagen per jaar (Zie: verantwoording > definities > maten om ziekteverzuim te meten).) door psychische klachten. Psychische klachten zijn daarmee met 40% de voornaamste oorzaak van langdurig verzuim in 2023, waarvan 29% door stress-gerelateerde klachten (zoals burn-outklachten) wordt veroorzaakt en 11% door overige psychische klachten en aandoeningen (zoals gedragsstoornissen). De stijging in psychisch verzuim wordt vrijwel volledig veroorzaakt door een stijging in verzuim door stress-gerelateerde klachten. Het aandeel verzuim naar aanleiding van klachten aan het bewegingsapparaat neemt de laatste jaren af. Het aandeel verzuim dat door overige aandoeningen veroorzaakt wordt blijft redelijk stabiel. Onder 'overige aandoeningen' worden onder andere hart- en vaatziekten, maag- en darmklachten, neurologische aandoeningen, urogenitale klachten en longklachten verstaan (ArboNed & HumanCapitalCare, 2025).