13% van de Nederlanders geeft mantelzorg

In 2022 gaf 13,0% van de personen van 16 jaar en ouder mantelzorg. Het CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek) definieert mantelzorg als zorg die iemand geeft aan een bekende uit zijn of haar omgeving als deze persoon voor langere tijd ziek, hulpbehoevend of gehandicapt is. De mantelzorg moet daarbij minimaal 3 maanden duren, of het moet gaan om minimaal 8 uur zorg per week. Volgens het CBS gaven meer vrouwen (15,0%) dan mannen (10,9%) mantelzorg. Gemiddeld werd er 13,1 uur mantelzorg per week gegeven. In 2022 was het percentage mensen dat mantelzorg verleende met 21,5% het grootst in de leeftijdscategorie 50- tot en met 59-jarigen. 

Verschillende termen in omloop

Om hulp aan familie en bekenden aan te duiden, worden in de literatuur verschillende termen door elkaar gebruikt, zoals informele hulp, informele zorg en mantelzorg (Zantinge et al. 2011Zantinge, E. M., van der Wilk, E. A., van Wieren, S., Schoemaker, C. G., Gezond ouder worden in Nederland, Bilthoven (2011)De Klerk et al. 2015De Klerk, M., de Boer, A., Plaisier, I., Schyns, P., Kooiker, S., Informele hulp: wie doet er wat? - Kerncijfers, Den Haag (2015)). Deze termen zijn echter geen synoniemen. Op deze website gaat het om mantelzorg. Het percentage van de Nederlandse bevolking dat mantelzorg verleent, hangt nauw samen met de definitie van mantelzorg die gehanteerd wordt. Het SCP hanteert een ruimere definitie dan het CBS. Het SCP omschrijft mantelzorg als de zorg die wordt gegeven aan een hulpbehoevende door iemand uit diens directe sociale omgeving waarbij het kan gaan om zowel heel langdurige of intensieve zorg als kortdurende en minder intensieve zorg (de Klerk et al. 2017de Klerk, M, de Boer, A, Plaisier, I., Schyns, P, Voor elkaar? Stand van de informele hulp in 2016, Den Haag (2017)). Hiermee komt het SCP uit op een hoger percentage mantelzorgers dan het CBS, te weten 35% (2019) versus 13,0% (2022).


Geslacht

Sla de grafiek Trend mantelzorgers 2014-2022 over en ga naar de datatabel

Bron: CBS-Gezondheidenquête

  • *De gegevens zijn gestandaardiseerd  (gestand.) naar de Nederlandse bevolking van 2022 en getoetst
  • De dataverzameling van de Gezondheidsenquête was in 2020 en 2021 verstoord door de COVID-19-pandemie. Ook hebben de pandemie en de bijbehorende maatregelen mogelijk de gezondheid en leefstijl van de respondenten beïnvloed. Zie de verantwoording voor meer informatie.  

Leeftijd

Sla de grafiek Trend mantelzorgers 2014-2022 over en ga naar de datatabel

Bron: CBS-Gezondheidenquête

  • *De gegevens zijn gestandaardiseerd  (gestand.) naar de Nederlandse bevolking van 2022 en getoetst
  • De dataverzameling van de Gezondheidsenquête was in 2020 en 2021 verstoord door de COVID-19-pandemie. Ook hebben de pandemie en de bijbehorende maatregelen mogelijk de gezondheid en leefstijl van de respondenten beïnvloed. Zie de verantwoording voor meer informatie.  

Percentage mantelzorgers gedaald

In de periode 2014-2022 nam het percentage mantelzorgers af. Dit is een significante daling voor zowel de totale bevolking als voor mannen en vrouwen afzonderlijk. De significante daling geldt ook voor de afzonderlijke leeftijdsgroepen.


Mantelzorgers naar opleidingsniveau 2021

Sla de grafiek Mantelzorgers naar geslacht, leeftijd en opleiding 2021 over en ga naar de datatabel

Bron: CBS-Gezondheidenquête

  • Laag onderwijsniveau = basisonderwijs, vmbo Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs), eerste 3 leerjaren van havo Hoger algemeen voortgezet onderwijs (Hoger algemeen voortgezet onderwijs)/vwo Voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (Voorbereidend wetenschappelijk onderwijs) of de assistentenopleiding (mbo Middelbaar beroepsonderwijs (Middelbaar beroepsonderwijs)-1).
  • Middelbaar onderwijsniveau = bovenbouw van havo/vwo, basisberoepsopleiding (mbo-2), vakopleiding (mbo-3) en middenkader- en specialistenopleidingen (mbo-4).
  • Hoog onderwijsniveau = hbo Hoger beroepsonderwijs (Hoger beroepsonderwijs) of wo Wetenschappelijk Onderwijs (Wetenschappelijk Onderwijs).
  • Zie hier de toelichting op de analyse van opleidingsniveaus.
  • De dataverzameling van de Gezondheidsenquête was in 2021 verstoord door de COVID-19-pandemie. Ook hebben de pandemie en de bijbehorende maatregelen mogelijk de gezondheid van de respondenten beïnvloed. Zie de verantwoording voor meer informatie.

Geen opleidingsverschillen in verlenen mantelzorg

De grafiek presenteert zelfgerapporteerde cijfers over het verlenen van mantelzorg naar opleiding van 2021. Mantelzorg is zorg die iemand geeft aan een bekende uit zijn of haar omgeving, als deze persoon voor langere tijd ziek, hulpbehoevend of gehandicapt is voor minimaal 3 maanden of minimaal 8 uur per week. De verschillen zijn statistisch getoetst een statistische toets is uitgevoerd om te bepalen of sprake is van een statistisch significant verschil (een statistische toets is uitgevoerd om te bepalen of sprake is van een statistisch significant verschil). Uit deze toetsing blijken geen significante verschillen tussen opleidingsniveaus.


  • P.E.D. Eysink (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • B.E.P. Snijders (RIVM)
  • M.H.D. Plasmans (RIVM)
  • H. Giesbers, red (RIVM)