Gemiddelde ligduur 2022

Sla de grafiek Gemiddelde ligduur naar leeftijd en geslacht 2022 over en ga naar de datatabel

Bron: LBZ (gedownload van CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek) Statline in juni 2024)

Gemiddelde ligduur neemt toe met de leeftijd

De gemiddelde verpleegduur bij klinische ziekenhuisopnamen (ligduur) was in 2022 gemiddeld 5,2 dagen. Een verpleegdag is een te registreren kalenderdag bij verpleging op een voor verpleging ingerichte afdeling en bevat minmaal één overnachting. Vanaf de leeftijd van 5 jaar neemt de ligduur toe met de leeftijd en is onder mannen (5,5 dagen) gemiddeld langer dan onder vrouwen (4,9 dagen). 


Gemiddelde ligduur naar diagnose 2022

Sla de grafiek Gemiddelde ligduur naar diagnose 2022 over en ga naar de datatabel

Bron: LBZ (gedownload van CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek) Statline in juni 2024)

  • Cijfers zijn voorlopig.
  • Externe oorzaken van letsels en vergiftiging: indien er naast de hoofddiagnose ook een uitwendige oorzaak (bijvoorbeeld een bepaald ongeval) bij een opname is geregistreerd, wordt de uitwendige oorzaak in deze diagnosehoofdgroep (V01-Y98) weergegeven. Deze groep telt niet mee in het totaal van alle (hoofd-)diagnosen.
  • Zwangerschap, bevalling en kraambed: Deze diagnosehoofdgroep omvat ook de subgroepen 'Anticonceptie' en 'Levendgeboren zuigelingen'. Als gevolg hiervan kunnen er binnen deze diagnosehoofdgroep ook opnamen voorkomen bij mannen.
  • Achterliggende cijfers: CBS-StatLine

Verpleegduur het langst voor letsels en vergifting en COVID-19

In 2022 is de gemiddelde opnameduur het langst voor externe oorzaken van letsels en vergiftiging  (8,5 dagen). Ook de gemiddelde ligduur voor COVID-opnamen (8,0 dagen) is hoger dan de gemiddelde opnameduur van alle diagnose samen. Hoewel de gemiddelde opnameduur voor infectieuze en parasitaire ziekten (exclusief COVID-19) relatief lang is, is het aantal opnamen voor deze aandoeningen relatief klein. Daarentegen kent hart- en vaatziekten zowel een relatief lange opnameduur als relatief veel opnamen.

De gemiddelde ligduur in algemene ziekenhuizen is korter dan de gemiddelde ligduur in universitair medische centra (UMC Universitair Medisch Centrum (Universitair Medisch Centrum)'s). Dit is indicatief voor het verschil in patiëntenpopulatie tussen de beide typen ziekenhuizen; in UMC's worden meer patiënten opgenomen die meer complexe zorg nodig hebben (DHD, 2020).


Trend ligduur

Sla de grafiek Gemiddelde ligduur in ziekenhuizen 2005-2022 over en ga naar de datatabel

Bron: LBZ (gedownload van CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek) Statline in juni 2023)

  • 2021 voorlopige cijfers.
  • Vanaf 2013 worden buitenlanders die in Nederlandse ziekenhuizen zijn opgenomen en klinische opnamen Een klinische opname betreft een verblijf op een voor verpleging ingerichte afdeling, waarvoor één of meer verpleegdagen worden geregistreerd. (Een klinische opname betreft een verblijf op een voor verpleging ingerichte afdeling, waarvoor één of meer verpleegdagen worden geregistreerd.) van psychiatrie en revalidatie niet meer meegenomen.
  • Achterliggende cijfers: CBS-Statline

Trend ligduur naar diagnose

Sla de grafiek Ligduur naar diagnose 2020-2022 over en ga naar de datatabel

Bron: LBZ (gedownload van CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek) in juni 2024)

De gemiddelde ligduur in Nederlandse ziekenhuizen is stabiel

De gemiddelde verpleegduur bij klinische ziekenhuisopnamen (ligduur) is sinds 2012 vrij constant (5,2 dagen). Alleen in 2021 was de verpleegduur 0,1 dagen langer, wat mede op het conto van COVID-19 geschreven kan worden. In de periode 2005-2012 was een sterke daling te zien van 6,8 dagen tot 5,3 dagen. Deze daling werd mede veroorzaakt door de introductie van nieuwe behandelingen, zoals minimaal-invasieve-chirurgie, het stroomlijnen van zorgprocessen via klinische zorgpaden en substitutie van zorg van de tweede naar de eerste en anderhalve lijn (van den Berg et al. 2014van den Berg, M.J., de Boer, D., Gijsen, R., Heijink, R., Limburg, L. C. M., Zwakhals, L, Zorgbalans 2014. De prestaties van de Nederlandse gezondheidszorg, Bilthoven (2014)). De trend in ligduur verschilt per diagnosehoofdgroep. De gemiddelde ligduur is tussen 2021 en 2022 voor COVID-19 het sterkst afgenomen, van 9,2 naar 8,0 dagen. De ligduur voor ongevalsletsel en vergiftiging is het sterkst toegenomen.

Gemiddelde ligduur niet voor alle leeftijdsgroepen even stabiel

Als we naar verschillen in leeftijd kijken zien we dat de gemiddelde ligduur niet voor alle leeftijdsgroepen even stabiel is. De gemiddelde ligduur voor 65-plussers is iets afgenomen terwijl de ligduur onder kinderen en jongeren licht is toegenomen (CBS-Statline).


  • R. Gijsen (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • C. Deuning (RIVM)
  • H. Giesbers, red. (RIVM)