Poliovirus kan lang overleven

Polio heet voluit poliomyelitis en wordt ook wel 'kinderverlamming' genoemd. Er zijn drie typen poliovirus, behorend tot de enterovirussen. De ernst van het ziektebeeld hangt gedeeltelijk af van het type poliovirus dat de infectie veroorzaakt. Het poliovirus is bestand tegen zuur in het maagdarmstelsel. Het virus kan ook lange tijd overleven in riool- en oppervlaktewater.


Aantal meldingen van polio

Sla de grafiek Aantal meldingen van polio 1924-2023 over en ga naar de datatabel

Bron: van Roon et al., 2024 van Roon, A.M., Lanooij, S.J., de Melker, H.E., The National Immunisation Programme in the Netherlands Surveillance and developments in 2023-2024, Bilthoven (2024) (van Roon, A.M., Lanooij, S.J., de Melker, H.E., The National Immunisation Programme in the Netherlands Surveillance and developments in 2023-2024, Bilthoven (2024)) ; Osiris

* Dit betreft een asymptomatische polioinfectie

Nederland vrij van polio

Voor de invoering van vaccinatie in 1957 waren er per jaar enkele honderden gevallen van polio. Tijdens epidemieën kon het aantal oplopen tot 1.500-2.000 per jaar. De laatste drie Nederlandse polio-epidemieën vonden plaats in 1971 met 39 patiënten, in 1978 met 110 patiënten en in 1992-93 met 71 patiënten. In de periode 1994-2023 zijn er geen patiënten van acute poliomyelitis gemeld. Wel werd in 2022 melding gedaan van een asymptomatische polio-infectie (van Roon et al., 2024 van Roon, A.M., Lanooij, S.J., de Melker, H.E., The National Immunisation Programme in the Netherlands Surveillance and developments in 2023-2024, Bilthoven (2024) (van Roon, A.M., Lanooij, S.J., de Melker, H.E., The National Immunisation Programme in the Netherlands Surveillance and developments in 2023-2024, Bilthoven (2024)) ).


Aantal sterfgevallen door polio

Sla de grafiek Aantal sterfgevallen door polio 1950-2023 over en ga naar de datatabel
  • In 2023 werd door het CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek) één sterfgeval met code 'A80 - Acute poliomyelitis' geregistreerd. Dit sterfgeval had volgens het CBS geregistreerd moeten worden met code ‘B91’. Deze code verwijst naar de late gevolgen van poliomyelitis, als gevolg van een infectie in het verleden.
  • ICD-10 International Classification of Diseases, tenth revision (International Classification of Diseases, tenth revision)-codes A80.0-A80.4, A80.9
  • De sterftecijfers vanaf 2013 zijn minder goed vergelijkbaar met eerdere jaren, omdat het CBS is overgestapt van handmatig naar automatisch coderen.

Ongevaccineerden lopen risico

Sinds de introductie van vaccinatie is het aantal poliopatiënten en de sterfte door polio sterk afgenomen. Door import van het poliovirus bestaat nog steeds het risico van een polio-epidemie. Ongevaccineerden hebben onvoldoende antistoffen tegen de drie poliovirustypen. Zij lopen bij import van het poliovirus reëel gevaar (Duizer et al., 2024 Duizer, E., van Meijeren, D.L., Ruijs, H., van Vliet, J.A., Waarom is het belangrijk om nog steeds tegen polio te vaccineren? (2024) (Duizer, E., van Meijeren, D.L., Ruijs, H., van Vliet, J.A., Waarom is het belangrijk om nog steeds tegen polio te vaccineren? (2024)) ).


  • D.L. van Meijeren (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • H. Giesbers, red. (RIVM)