Rodehond veroorzaakt door rubellavirus

Rodehond wordt veroorzaakt door het rubellavirus (een RNA Ribo nucleic acid (Ribonucleïnezuur) (Ribo nucleic acid (Ribonucleïnezuur))-virus) en is zeer besmettelijk. Wie het virus met zich meedraagt, steekt in een volledig vatbare populatie gemiddeld 7 tot 8 andere mensen aan. Besmetting gebeurt door hoesten en niezen. Een patiënt is besmettelijk van 1 week voor tot 2 weken na het optreden van huiduitslag. De periode tussen besmetting en zichtbaar worden van de ziekte ligt tussen de 12 en 23 dagen.

Recente epidemieën van rodehond in Nederland

In 2004-2005 was er een epidemie van rodehond in Nederland, vooral in de gebieden waar veel mensen wonen die zich op grond van religieuze overwegingen niet laten vaccineren. Er werden in deze periode ruim 400 gevallen van rodehond gemeld. Deze epidemie veroorzaakte bij 11 kinderen ernstige aangeboren afwijkingen. Twee ongeboren kinderen overleden aan de ziekte (Hahné et al. 2009Hahné, S.J.M., Macey, J, van Binnendijk, R.S., Kohl, R, Dolman, S., van der Veen, Y, Tipples, G., Ruijs, H, Mazzulli, T, Timen, A, van Loon, A, de Melker, H.E., Rubella outbreak in the Netherlands, 2004-2005: high burden of congenital infection and spread to Canada. (2009)). In 2013 was er een beperkte epidemie op een bevindelijk gereformeerde basisschool.

Tegenwoordig nauwelijks rodehond in Nederland

Vóór de invoering van vaccinatie (1974 en 1987) tegen rodehond lag het aantal meldingen van rodehond per jaar tussen enkele honderden en meer dan 5.000. Epidemieën traden op met een tussentijd van 4 tot 6 jaar. In 1998 was het aantal wettelijke meldingen naar bijna 20 gedaald. Van 1999 tot en met 2003 nam het aantal meldingen verder af naar 1-12 per jaar. Na de epidemie van 2004-2005 nam het aantal meldingen weer af. De algemene bevolking is mede door vaccinatie goed beschermd tegen een infectie met rodehond virus. Sinds 2016 zijn er geen gevallen van rubella gemeld in Nederland. In gebieden met een lage vaccinatiegraad zijn  voornamelijk ongevaccineerde individuen geboren na de laatste epidemie van 2004-2005 onbeschermd, waardoor een rodehond epidemie in deze gebieden te verwachten is (Smits et al. 2014Smits, G, Hahné, S.J.M., Tcherniaeva, I, van der Klis, F., Berbers, G, Mollema, L., de Melker, H.E., Seroprevalence of rubella antibodies in The Netherlands after 32 years of high vaccination coverage. (2014)). 

Nauwelijks ziekenhuisopnamen en sterfte door rodehond in Nederland 

Het aantal ziekenhuisopnamen ligt tot 1997 op tien per jaar, in de periode 1999-2022 werden er in het merendeel van de jaren geen meldingen gemaakt van ziekenhuisopnames ten gevolge van rubella. In 2005 en 2006 werden er respectievelijk 6 en 2 gevallen in het ziekenhuis opgenomen. Tussen de jaren 1997 en 2021 zijn er twee meldingen geweest van sterfte door rodehond, te weten in 2002 en 2005 (Pluijmaekers & de Melker 2022Pluijmaekers, A.J.M., de Melker, H.E., The National Immunisation Programme in the Netherlands. Surveillance and developments in 2021-2022, Bilthoven (2022)).