221 ambulancestandplaatsen leveren 24/7-uurs paraatheid
In 2024 zijn er 221 ambulancestandplaatsen die 24/7-uurs paraatheid leveren. Daarnaast zijn er 20 ambulancestandplaatsen die alleen overdag, in de avond/nacht of tijdelijk operationeel zijn. Een ambulancestandplaats is een locatie waarvandaan de ambulance vertrekt en waar voorzieningen zijn voor ambulancepersoneel en -materiaal. Standplaatsen waarvanuit de inzetbaarheid alleen gedurende bepaalde dagen en uren gerealiseerd wordt, worden ook wel stationeringsplaatsen of uitrukposten genoemd. Hieronder vallen ook voorwaardescheppende standplaatsen (Een voorwaardescheppende standplaats is geen vaste standplaats maar een strategische plek in de regio waar de ambulances worden gestationeerd op het moment dat overige ambulances rijden. ) en standplaatsen die in het kader van dynamisch ambulancemanagement (DAM) ingezet worden, deze zijn niet opgenomen in de kaart. Er treden regelmatig veranderingen op in de locaties en het aantal standplaatsen en stationeringsplaatsen. In 2023 waren er 226 ambulancestandplaatsen. De wijzigingen zijn divers: van zes standplaatsen veranderde de paraatheidsvorm van 24/7-uurs naar beperktere opening, en één standplaats ging van een beperkte openingstijd naar 24/7-uurs paraatheid. Er zijn twee nieuwe standplaatsen bijgekomen en er zijn twee standplaatsen opgeheven.
Verschil in definitie
Het aantal standplaatsen in de kaart kan door definitieverschillen afwijken van het aantal dat Ambulancezorg Nederland (AZN (Ambulancezorg Nederland)) noemt in haar sectorrapport (AZN 2023 (AZN, Sectorkompas 2022 Dashboard, Zwolle (2023)) ).
Vergelijk met andere kaart
Vrijwel heel Nederland binnen norm bereikbaar
Het grootste deel van Nederland kan volgens de modelberekeningen binnen 12 minuten bereikt worden door een ambulance. In de oranje en rode gebieden op de kaart is de rijtijd meer dan 12 minuten. Het betreft dunbevolkte en grensgebieden waar in geval van spoed in totaal 2,1% van de bevolking woont (ongeveer 371.785 inwoners) (Hulshof et al. 2024 (Hulshof, T. A., Reckman, P., Brukx, S., Kemper, P., Bereikbaarheidsanalyse SEH’s en acute verloskunde 2024, Bilthoven (2024)) ). In 2023 waren dit 369.200 inwoners (Hulshof et al. 2023 (Hulshof, T.A., Reckman, P., Brukx, S., Kooistra, M., Bereikbaarheidsanalyse SEH’s en acute verloskunde 2023. Analyse gevoelige ziekenhuizen, Bilthoven (2023)) ). Beleidsregels stellen dat een ambulance bij een spoedeisende inzet (met A1-urgentie, met sirene en zwaailicht) binnen 15 minuten na melding ter plaatse moet kunnen zijn. In bereikbaarheidsmodellen wordt uitgegaan van 3 minuten voor de ontvangst en uitvraag van de melding, verstrekking van de inzetopdracht en het uitrukken van het ambulanceteam; de netto rijtijd is 12 minuten.
Vergelijk met andere kaart
- Er is ook een kaart opgenomen met de dagsituatie wanneer er meer ambulances beschikbaar zijn.
- Voor meer informatie over de reistijdenanalyse zie: Methoden.
Landelijke dekkingsgraad ambulancestandplaatsen in 4 regio's 100%
De kaart toont het percentage van de bevolking dat binnen 15 minuten bereikt kan worden door een ambulance, wanneer de ambulance vertrekt vanaf een ambulancestandplaats. Voor ambulances is de norm dat de ambulance bij levensbedreigende incidenten binnen 15 minuten na aanname van de melding door een Meldkamer Ambulancezorg ter plaatse arriveert (12 minuten rijtijd + 3 minuten meld- en uitruktijd). In 4 RAV (Regionale ambulancevoorziening. Samenwerkingsverband tussen ambulancediensten en de Meldkamer Ambulancezorg (MKA).)-regio's is 100% van de bevolking binnen 15 minuten bereikbaar. Het percentage is het laagst in de regio Brabant-Zuidoost (91,8%). Deze bereikcijfers gelden voor 24/7-uurs paraatheid met 226 operationele ambulancestandplaatsen.
Overdag zijn meer standplaatsen operationeel (247) en is de dekking hoger. Wanneer we naar de dag-situatie kijken geldt ook voor 4 RAV-regio's dat 100% van de mensen binnen 15 minuten bereikt kan worden. In totaal woont 98,8% van de Nederlanders overdag binnen 15 minuten responstijd. In de 24 uurs-situatie is dat 97,9%.
Vergelijk met andere kaart
A1-inzetten
A2-inzetten
B-inzetten
Hoogste aantal A1-inzetten in de regio Drenthe en Haaglanden
In de kaart is te zien dat de meeste A1-inzetten (Spoedeisende rit in opdracht van de centralist van de MKA in geval van acute bedreiging van de vitale functies van de patiënt en in het geval dat dit gevaar pas na beoordeling door de ambulancebemanning ter plaatse kan worden uitgesloten. ) in de regio's Drenthe en Haaglanden zijn uitgevoerd (ruim 46 per 1.000 inwoners). De regio's met kleine aantallen A1-inzetten per 1.000 inwoners zijn vooral in het midden en oosten van Nederland te vinden. In Noord- en Oost-Gelderland is het aantal inzetten het kleinst (31,5 per 1.000 inwoners). In 2023 zijn er in Nederland bijna 1,5 miljoen ambulance-inzetten uitgevoerd, waarvan ongeveer 700.200 (48,0%) met urgentieklasse A1. Naast A1-inzetten zijn er ook A2-inzetten (30,1%) en B-inzetten (21,4%) (AZN 2024 (AZN, Sectorkompas 2023 Dashboard, Zwolle (2024)) ).
Meeste A2-inzetten in Groningen en Zuid-Holland Zuid
In de regio's Groningen en Zuid-Holland Zuid is het aantal A2-inzetten (Rit in opdracht van de centralist van de MKA naar aanleiding van een zorgvraag waaruit blijkt dat geen sprake is van direct levensgevaar, maar waarbij de ambulance wel zo snel mogelijk ter plaatse dient te zijn. Deze hulp wordt geacht binnen 30 minuten ter plaatse te zijn.) het grootst (meer dan 32 per 1.000 inwoners). In de regio's Noord- en Oost-Gelderland, Utrecht en Amsterdam-Amstelland is het laagst aantal A2-inzetten per 1.000 inwoners uitgevoerd (minder dan 20 per 1.000 inwoners). In 2023 zijn er in Nederland ruim 446.000 A2-inzetten uitgevoerd (AZN 2024 (AZN, Sectorkompas 2023 Dashboard, Zwolle (2024)) ).
Veel B-inzetten in regio's met academische ziekenhuizen
De meeste B-inzetten (Rit in opdracht van de centralist van de MKA naar aanleiding van een zorgvraag zonder A1- of A2-urgentie, waarbij een tijdstip is afgesproken voor het halen of brengen.) zijn uitgevoerd in de RAV (Regionale ambulancevoorziening. Samenwerkingsverband tussen ambulancediensten en de Meldkamer Ambulancezorg (MKA).)-regio's waar zich academische ziekenhuizen bevinden. De aanwezigheid van deze ziekenhuizen zorgt voor meer speciaal patiëntenvervoer, en deze inzetten worden toegewezen aan de RAV die het vervoer verzorgt, ongeacht of de patiënt uit een andere regio komt. De regio Amsterdam-Amstelland heeft met 30,3 inzetten per 1.000 inwoners het hoogste aantal. In de regio's Zuid-Holland-Zuid, Flevoland en Limburg-Noord is het aantal B-inzetten per 1.000 inwoners relatief klein (minder dan 12 per 1.000 inwoners). In 2023 zijn er in Nederland ruim 311.000 B-inzetten uitgevoerd (AZN 2024 (AZN, Sectorkompas 2023 Dashboard, Zwolle (2024)) ).
Responstijdpercentage A1-inzetten
Responstijdpercentage A2-inzetten
Regionale verschillen in responstijdpercentage A1-inzetten
De kaart toont het responstijdpercentage A1-inzetten (Spoedeisende rit in opdracht van de centralist van de MKA in geval van acute bedreiging van de vitale functies van de patiënt en in het geval dat dit gevaar pas na beoordeling door de ambulancebemanning ter plaatse kan worden uitgesloten. ) per RAV (Regionale ambulancevoorziening. Samenwerkingsverband tussen ambulancediensten en de Meldkamer Ambulancezorg (MKA).)-regio. Het ‘responstijdpercentage’ laat het aantal minuten zien waarin 95% van de A1-inzetten onder normale omstandheden ter plaatse is. Landelijk is het responstijdpercentage 16:50 minuten. Per RAV-regio varieert het responstijdpercentage tussen de 14:40 voor Kennemerland en 18:28 minuten voor Gelderland-Midden (AZN 2024 (AZN, Sectorkompas 2023 Dashboard, Zwolle (2024)) ).
Regionale verschillen in responstijdpercentage A2-inzetten
Het responstijdpercentage van A2-inzetten (Rit in opdracht van de centralist van de MKA naar aanleiding van een zorgvraag waaruit blijkt dat geen sprake is van direct levensgevaar, maar waarbij de ambulance wel zo snel mogelijk ter plaatse dient te zijn. Deze hulp wordt geacht binnen 30 minuten ter plaatse te zijn.) varieert tussen de 23:52 minuten voor de regio Zuid-Holland Zuid en 35:09 minuten voor de regio Noord- en Oost Gelderland. Landelijk is het responstijdpercentage 29:03 minuten (AZN 2024 (AZN, Sectorkompas 2023 Dashboard, Zwolle (2024)) ).
- Over de bereikbaarheidspercentages zie: Methode
- Ambulancezorg Nederland: Sectorkompas
- T.A. Hulshof (RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
- G.J. Kommer (RIVM)
- C.M. Deuning (RIVM)