Beleving zorgvrager staat centraal bij acute zorg
Onder acute zorg wordt binnen VZinfo verstaan: 'Alle zorg die niet kan wachten tot de eerstvolgende mogelijkheid op werkdagen om de huisarts of hulpverlener te raadplegen'. Deze definitie wordt gehanteerd in het Nederlandse Triage Systeem (Drijver & Jochems 2006 Drijver, R., Jochems, P., Nederlands Triage Systeem: op weg naar eenduidige triage, Utrecht (2006) (Drijver, R., Jochems, P., Nederlands Triage Systeem: op weg naar eenduidige triage, Utrecht (2006))
) en is oorspronkelijk opgesteld door de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF 2006 NPCF, Acute Zorg Uitgangspunten en kwaliteitscriteria vanuit patiëntenperspectief , Utrecht (2006) (NPCF, Acute Zorg Uitgangspunten en kwaliteitscriteria vanuit patiëntenperspectief , Utrecht (2006))
). Het ministerie van VWS Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) sluit bij deze definitie aan: ‘een door de zorgvrager en/of zorgverlener ervaren onvoorziene en onmiddellijke behoefte aan diagnostiek en behandeling’ (VWS 2008 VWS, Kamerstuk: Kiezen voor bereikbaarheid en kwaliteit van zorg, Den Haag (2008) (VWS, Kamerstuk: Kiezen voor bereikbaarheid en kwaliteit van zorg, Den Haag (2008))
). De beleving van de zorgvrager staat in deze definities centraal. Een persoon zal bij grote kans op overlijden of irreversibele gezondheidsschade zeker behoefte hebben aan acute zorg, maar ook bij hevige pijn, ernstig ongemak of ongerustheid kan een persoon dat hebben. Volgens deze definitie kan acute zorg ook bestaan uit alleen een telefonisch advies of een geruststelling.
Begrip acute zorg hangt af van perspectief
De definities hangen af van onder andere het gehanteerde perspectief, maar soms ook van de beroepsgroep die de definitie hanteert. Zo wordt acute zorg ook beschreven als ‘zorg in situaties waarin zonder acuut ingrijpen gevaar is voor overlijden of irreversibele gezondheidsschade’. Dan gaat de acute zorg meer om leven en dood of om (zeer) ernstig letsel met kans op blijvende gezondheidsschade (Schrijvers 2003 Schrijvers, A. J. P., Achtergrondstudie Acute zorg (2003) (Schrijvers, A. J. P., Achtergrondstudie Acute zorg (2003))
, van Blerck-Woerdman et al. 2008 van Blerck-Woerdman, A., Bosma, H., Braat, D. D. M., Carter, E. R., Groot, W. N. J., Mackenbach, J. P., Sint, M., Willems, D. L., Achtergrondstudies Schaal en zorg, Den Haag (2008) (van Blerck-Woerdman, A., Bosma, H., Braat, D. D. M., Carter, E. R., Groot, W. N. J., Mackenbach, J. P., Sint, M., Willems, D. L., Achtergrondstudies Schaal en zorg, Den Haag (2008))
). Deze definitie is geformuleerd vanuit het perspectief van de zorgverlener na het beoordelen van de aanvankelijke zorgvraag. Volgens deze definitie valt de hulpverlening bij ernstig ongemak of ongerustheid van een persoon niet onder de acute zorg. In deze lijn behoort het overgrote deel van de huisartsenzorg, al dan niet verleend vanuit een huisartsenpost, ook niet tot de acute zorg. Een term die in de definities van acute zorg ook voorkomt, is dringende zorg (Van Baar et al., 2007). Dringende zorg wordt omschreven als urgente zorg waarvoor de zorgverlening wel een paar uur maar niet veel langer kan wachten.
Onderscheid tussen acute zorg in individuele gevallen en bij grote ongevallen of rampen (GHOR)
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen acute zorg in individuele gevallen en in het geval van een groot ongeval of een ramp. In individuele gevallen is er sprake van reguliere acute zorg. De reguliere zorg wordt bij grote ongevallen, met meer dan vijf slachtoffers, en bij rampen opgeschaald naar de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio)). De GHOR is gericht op rampenbeheersing, rampenbestrijding en de organisatie tijdens rampen en coördineert de inzet van geneeskundige diensten tijdens rampen en grote ongevallen.
Classificatie van de urgentie van de zorgvraag naar de richtlijnen van het Nederlands Triage Systeem
|
Urgentie klasse
|
Omschrijving
|
Te verlenen actie
|
| U0 |
Reanimatie |
Uitval van ten minste één vitale functie (ademhaling, hartslag), wat betekent dat gereanimeerd moet worden. |
|
U1
|
Levensbedreigend
|
Onmiddellijk actie, de vitale functies zijn in gevaar of uitstel van behandeling leidt tot ernstige en onherstelbare schade van de gezondheid.
|
|
U2
|
Spoed
|
Vitale functies zijn (nog) niet in gevaar, maar er is een reële kans dat de toestand snel verslechtert of dat uitstel van behandeling tot ernstige en onherstelbare schade van de gezondheid leidt. Zo vlug mogelijk actie.
|
|
U3
|
Dringend
|
Niet te lang uitstel, binnen enkele uren om medische en/of humane redenen.
|
|
U4
|
Niet dringend
|
Er is geen tijdsdruk om medische of andere gronden. Het moment en de plaats van de afspraak worden met de aanvrager/patiënt overeengekomen.
|
|
U5
|
Advies
|
Een fysieke beoordeling kan wachten tot de volgende werkdag.
|
Bron: Nederlandse Triage Standaard (NTS Nederlandse Transplantatie Stichting (Nederlandse Transplantatie Stichting))
Basis SEH Spoedeisende hulp (Spoedeisende hulp) en acute verloskunde
In de bereikbaarheidsanalyse wordt uitgegaan van ziekenhuizen die een basisniveau voor SEH’s aanbieden, zoals beschreven in het eindrapport van de Werkgroep Kwaliteitsindeling Spoedeisende Hulp. Om vast te stellen of een ziekenhuislocatie het basisniveau SEH heeft en/of de specialistische zorgfunctie acute verloskunde aanbiedt, is voor elke ziekenhuislocatie nagegaan of deze over een combinatie van kenmerken beschikt.
Voor de basisniveau SEH zijn de volgende vier kenmerken gehanteerd:
- tijdens openingstijden van de SEH is een gediplomeerde SEH-verpleegkundige aanwezig;
- een gediplomeerde SEH-verpleegkundige met specifieke training in de opvang van traumapatiënten aanwezig;
- een gediplomeerde SEH-verpleegkundige met specifieke training in de opvang van ernstig zieke kinderen aanwezig, en
- een SEH-arts (KNMG-geregistreerd), een arts-assistent (aios, anios) of medisch specialist op de SEH.
Kenmerken acute verloskunde zijn de volgende kenmerken gehanteerd:
- acute verloskunde wordt 24/7 aangeboden;
- er is altijd een klinisch verloskundige of a(n)ios gynaecologie of gynaecoloog aanwezig, en
- een gynaecoloog, kinderarts, anesthesioloog, anesthesiemedewerker en OK-ruimte zijn allemaal binnen 30 minuten beschikbaar.
